Bài giảng Ngữ văn 8 (Cánh diều) - Bài 10: Luyện nói Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn 8 (Cánh diều) - Bài 10: Luyện nói Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm

1. KHỞI ĐỘNG
2. KHỈ CON QUA SÔNG
3. 2 ngôi: ngôi thứ nhất và ngôi thứ 3 Trong văn tự sự, người ta thường kể theo mấy ngôi kể, đó là những ngôi kể nào ?
4. Người kể xưng “tôi” kể những gì mình nghe thấy, trải qua, trực tiếp nói ra cảm xúc, suy nghĩ của chính mình. Khi đọc văn bản, dấu hiệu nào khiến em biết văn bản kể theo ngôi thứ nhất ?
5. Kể theo ngôi 3, người kể giấu mình đi, gọi tên nhân vật bằng chính tên nhân vật Khi đọc văn bản, dấu hiệu nào khiến em biết văn bản kể theo ngôi thứ ba ?
6. Ngôi 3 người kể được quan sát, nhận xét, đánh giá toàn bộ về nhân vật . Nêu ngắn gọn tác dụng khi kể theo ngôi thứ 3 ?
7. Ngôi thứ nhất: làm cho lời kể thân mật, gần gũi, mang màu sắc, cảm xúc cá nhân. Nêu ngắn gọn ưu điểm khi kể theo ngôi thứ nhất ?
8. VD: Kể tên một số văn bản em học được kể theo ngôi thứ nhất và ngôi thứ 3?
9. Để thay đổi điểm nhìn với nhân vật và sự việc. Tại sao người ta phải thay đổi ngôi kể ?
10. Nhiều chi tiết phải thay đổi để phù hợp với ngôi kể mới. Khi thay đổi ngôi kể cần chú ý gì?
11. Chuẩn bị bài nói chu đáo, nắm được kĩ thuật, trình tự khi nói. Trước khi luyện nói em cần làm những gì?
12. Rèn kĩ năng nói, giúp tự tin hơn trong giao tiếp và cuộc sống. Theo em việc luyện nói trước lớp có ý nghĩa gì ?
13. Tiết 44 – Tập làm văn: Luyện nói kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm
14. I. ÔN TẬP NGÔI KỂ
15. Ngôi kể Ngôi thứ nhất Ngôi thứ ba - Người kể xưng tôi. - Người kể tự giấu mình - trực tiếp kể ra những gì mình - kể 1 cách khách quan nghe, mình trải qua - Các nhân vật trong truyện được - trực tiếp nói ra những cảm gọi đúng tên . tưởng, suy nghĩ. -> kể một cách linh hoạt, tự do -> hấp dẫn chân thực. những gì diễn ra với nhân vật. VD: Tôi đi học, Trong VD: Tức nước vỡ bờ, Chiếc lá cuối lòng mẹ cùng, Cô bé bán diêm
16. a. Thay đổi điểm nhìn đối với sự việc và nhân vật - Người trong cuộc khác người ngoài cuộc. - Sự việc liên quan đến người kể khác với sự việc Tại sao không liên quan đến người kể. phải thay đổi b.Thay đổi thái độ miêu tả, biểu cảm ngôi kể? - Người trong cuộc có thể buồn vui theo cảm tính chủ quan. - Người ngoài cuộc có thể dùng miêu tả, biểu cảm để góp phần khắc họa tính cách nhân vật.
17. II. LUYỆN NÓI
18. Kể lại sự việc chị NHÓM 1 NHÓM 2 Kể lại sự việc Đôn Dậu đánh nhau Ki-hô-tê đánh với cai lệ và nhau với cối xay người nhà lý gió bằng lời kể trưởng bằng lời của nhân vật bác kể của nhân vật giám mã Xan-trô chị Dậu. LUYỆN Pan-xa. NÓI Kể lại sự việc Kể lại sự việc lão Giôn-xi hồi NHÓM 3 Hạc báo tin bán sinh bằng lời NHÓM 4 chó với ông giáo kể của nhân vật bằng lời kể của Giôn-xi . nhân vật ông giáo.
19. TÌM CÁC Ý CHÍNH: 1 2 3 Sự việc, nhân Các yếu tố biểu Xác định các vật chính và cảm nổi bật yếu tố miêu tả? ngôi kể trong trong đoạn đoạn văn? văn?
20. Những yêu cầu của bài nói 1 Phải kết hợp Phải đảm bảo Khi nói cần Sử dụng ngôi được các yếu tố các sự việc kết hợp cử thứ nhất để miêu tả và biểu chính chỉ, điệu bộ, chia sẻ cảm cảm nét mặt xúc.
21. NHÓM 1 Yếu tố miêu tả: - Chị Dậu xám mặt; Sự việc: chị Dậu đánh nhau với cai - Sức lẻo khoẻo của anh chàng lệ và người nhà lý trưởng nghiện người đàn bà lực - Chị Dậu đặt con xuống đỡ lấy tay điền ngã chỏng quèo nham nhảm tên cai lệ; thét ; - Tên Cai lệ đánh chị Dậu và sấn - anh chàng hầu cận ông lí chị đến chỗ anh Dậu; chàng con mọn ngã nhào ra - Chị Dậu cự lại, Cai lệ tát vào mặt thềm chị Dậu; - Chị Dậu túm cổ tên cai lệ ấn dúi ra Yếu tố biểu cảm: cửa; -Van xin, nín nhịn: Cháu van ông - Tên người nhà lí trưởng định đánh - Bị ức hiếp, phẫn nộ: Chồng tôi đau chị, chị Dậu túm tóc lẳng hắn ngã ốm nhào ra thềm. - Căm thù, vùng lên: mày trói chồng bà đi , bà cho mày xem!
22. NHÓM 2 Sự việc: Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với Yếu tố miêu tả: cối xay gió - Những chiếc cối xay gió ; - Nhìn thấy cối xay gió Đôn Ki-hô-tê -Đôn Ki-hô-tê và ngựa ngã văng ra tưởng là những gã khổng lồ xấu xa xa ; và muốn giao chiến với chúng ; - Bác giám mã Xan-chô Pan-xa can ngăn nhưng Đôn Ki-hô-tê không nghe và lao vào đánh nhau với cối Yếu tố biểu cảm: xay gió ; - Đôn Ki-hô-tê mắng Xan-chô Pan- - Xan-trô Pan-xa chạy đến cứu chủ; xa và quát lũ cố xay gió - Đôn Ki-hô-tê bị thương nhưng vẫn - Xan-chô Pan-xa cứu chủ: Giúp tôi nghĩ đó là do pháp thuật; với, lạy chúa!
23. NHÓM 3 Yếu tố miêu tả: Sự việc: Giôn-xi hồi sinh - Chiếc lá thường xuân cuối cùng - Giôn-xi nhìn thấy chiếc lá thường trên cây ; xuân cuối cùng vẫn còn trên cây; - Giày và áo quần của cụ Bơ-men, - Cô nằm nhìn chiếc lá hồi lâu rồi tự bút lông, bảng màu ; trách mình; - Cô muốn ăn uống, soi gương, xem chị Xiu nấu nướng và muốn được vẽ Yếu tố biểu cảm: tranh; - Giôn-xi tự trách mình - Cô được chị Xiu kể cho nghe về cái - Lời kể của chị Xiu về bí mật của chết của cụ Bơ-men và bí mật về chiếc lá cuối cùng : em thân yêu ơi chiếc lá cuối cùng.
24. NHÓM 4 Yếu tố miêu tả: Sự việc: lão Hạc báo tin bán - Vẻ mặt, thái độ của lão Hạc khi kể chó với ông giáo chuyện; - Lão kể lại việc con chó bị - Thái độ của lão, vẻ mặt, tâm trạng bắt; anh chàng hầu cận ông lí chị - Lão tưởng tượng ra con chó chàng con mọn ngã nhào ra trách mình. Lão tự trách thềm mình đã lừa con chó; - Ông giáo an ủi lão Hạc và mời lão ăn khoai, uống nước Yếu tố biểu cảm: chè; - Lão Hạc khóc than, tự trách mình - Thái độ của “tôi” (ông giáo): muốn ôm choàng lấy lão Hạc mà khóc, ôn tồn an ủi lão,
25. Lưu ý: - Có thể thay đổi nhịp kể bằng cách kể kỹ hơn, dài hơn (xen thêm các yếu tố miêu tả) hoặc kể sơ lược vắn tắt hơn. - Có thể thay đổi giọng điệu bằng cách xen vào những yếu tố biểu cảm hoặc nghị luận miễn là không làm sai lệch chủ đề, ý nghĩa của đoạn trích. Ví dụdụ:: - Lúc Lòng tên tôi cai tức lệ điên và lênngười nhưng nhà vẫn lý cố trưởng kìm chế, ập tôi đến, hạ giọngtôi hoảng van xin hốt tên đến cai nỗilệ tha mặt cho chồngxám lạimình cắt không còn tí máu, vội vàng đặt con xuống đất, -Cơn tức giận dâng lên đến tốt đỉnh, tôi không còn biết sợ là gì nữa. Tôi nói như quát vàochạy mặt ngay thằng đến cai lệđỡ: “ Màytay chóihắn .chồng Tôi bànói đi, trong bà cho nướcmày biết mắt tay!” và gần như quỳ -xuống Các bạn van ạ, các xin cụ hắn ta dạy tha rằng cho “ conchồng giun tôi xéo: Cháulắm cũng van oằn”, ông, tức cháu nước cắn thì phảirơm vỡ cắn bờ cổthôi, lậy có ôngáp bức tha thì cho tất chồngcó đấu tranhcháu,. Tôi chồng hiểu cháumình chỉvừa là mới phận tỉnh con dạyong cáiđược kiến, một có lúcbao thôigiờ dám ạ trái lệnh nhà cầm quyền đâu, cực chẳng đã tôi mới phải làm như vậy thôi. Nhưng tôi cũng khuyên các bạn, trước những điều bất công ngang trái ta đừng bao giờ nhẫn nhục im lặng, hãy dũng cảm đứng lên bảo vệ những gì chính đáng, đòi lại sự công bằng cho mình và cho mọi người các bạn nhé.
26. * Nhận xét và cho điểm: - Đảm bảo sự việc (5 điểm) - Ngôi kể đúng. (1 điểm) - Lời kể phù hợp ngôi kể. (1 điểm) - Yếu tố miêu tả. (1 điểm) - Yếu tố biểu cảm. (1 điểm) - Giọng kể diễn cảm, sinh động. (1 điểm) • => Tổng cộng: 10 điểm.
27. TRÌNH BÀY TRƯỚC LỚP
28. Cách trình bày: + Lời chào thầy cô và các bạn. +Giới thiệu tên và nội dung sẽ nói. + Nói theo nội dung đã chuẩn bị. + Lời cảm ơn thầy cô và các bạn đã chú ý nghe.
29. NHÓM 1 Yếu tố miêu tả: - Chị Dậu xám mặt; Sự việc: chị Dậu đánh nhau với cai - Sức lẻo khoẻo của anh chàng lệ và người nhà lý trưởng nghiện người đàn bà lực - Chị Dậu đặt con xuống đỡ lấy tay điền ngã chỏng quèo nham nhảm tên cai lệ; thét ; - Tên Cai lệ đánh chị Dậu và sấn - anh chàng hầu cận ông lí chị đến chỗ anh Dậu; chàng con mọn ngã nhào ra - Chị Dậu cự lại, Cai lệ tát vào mặt thềm chị Dậu; - Chị Dậu túm cổ tên cai lệ ấn dúi ra Yếu tố biểu cảm: cửa; -Van xin, nín nhịn: Cháu van ông - Tên người nhà lí trưởng định đánh - Bị ức hiếp, phẫn nộ: Chồng tôi đau chị, chị Dậu túm tóc lẳng hắn ngã ốm nhào ra thềm. - Căm thù, vùng lên: mày trói chồng bà đi , bà cho mày xem!
30. * Nhận xét và cho điểm: - Đảm bảo sự việc (5 điểm) - Ngôi kể đúng. (1 điểm) - Lời kể phù hợp ngôi kể. (1 điểm) - Yếu tố miêu tả. (1 điểm) - Yếu tố biểu cảm. (1 điểm) - Giọng kể diễn cảm, sinh động. (1 điểm) • => Tổng cộng: 10 điểm.
31. THAM KHẢO
32. Tôi xám mặt, vội vàng đặt con bé xuống đất, chạy tới đỡ tay hắn, van xin: - Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh lại, xin ông tha cho! - Tha này! Tha này! Vừa nói hắn vừa bịch vào ngực tôi mấy bịch rồi sấn tới để trói chồng tôi. Tức quá không thể chịu được, tôi liều mạng cự lại: - Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ! Cai lệ tát vào mặt tôi một cái đánh bốp rồi hắn cứ nhảy vào cạnh chồng tôi. Tôi nghiến hai hàm răng: - Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!
33. Rồi tôi túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khẻo của anh chàng nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền như tôi, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng nham nhảm thét trói vợ chồng tôi là những kẻ thiếu sưu. Người nhà lí trưởng sấn sổ bước đến giơ gậy trực đánh tôi. Nhanh như cắt, tôi nắm được gậy của hắn. Tôi và hắn giằng co nhau, du đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông gậy ra, áp vào vật nhau. Thằng Dần, cái Tửu kêu khóc om sòm. Kết cục anh chàng “hầu cận ông lí” yếu hơn chị chàng con mọn như tôi, hắn bị tôi túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.
34. NHÓM 2 Sự việc: Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với Yếu tố miêu tả: cối xay gió - Những chiếc cối xay gió ; - Nhìn thấy cối xay gió Đôn Ki-hô-tê -Đôn Ki-hô-tê và ngựa ngã văng ra tưởng là những gã khổng lồ xấu xa xa ; và muốn giao chiến với chúng ; - Bác giám mã Xan-chô Pan-xa can ngăn nhưng Đôn Ki-hô-tê không nghe và lao vào đánh nhau với cối Yếu tố biểu cảm: xay gió ; - Đôn Ki-hô-tê mắng Xan-chô Pan- - Xan-trô Pan-xa chạy đến cứu chủ; xa và quát lũ cố xay gió - Đôn Ki-hô-tê bị thương nhưng vẫn - Xan-chô Pan-xa cứu chủ: Giúp tôi nghĩ đó là do pháp thuật; với, lạy chúa!
35. * Nhận xét và cho điểm: - Đảm bảo sự việc (5 điểm) - Ngôi kể đúng. (1 điểm) - Lời kể phù hợp ngôi kể. (1 điểm) - Yếu tố miêu tả. (1 điểm) - Yếu tố biểu cảm. (1 điểm) - Giọng kể diễn cảm, sinh động. (1 điểm) • => Tổng cộng: 10 điểm.
36. NHÓM 3 Yếu tố miêu tả: Sự việc: Giôn-xi hồi sinh - Chiếc lá thường xuân cuối cùng - Giôn-xi nhìn thấy chiếc lá thường trên cây ; xuân cuối cùng vẫn còn trên cây; - Giày và áo quần của cụ Bơ-men, - Cô nằm nhìn chiếc lá hồi lâu rồi tự bút lông, bảng màu ; trách mình; - Cô muốn ăn uống, soi gương, xem chị Xiu nấu nướng và muốn được vẽ Yếu tố biểu cảm: tranh; - Giôn-xi tự trách mình - Cô được chị Xiu kể cho nghe về cái - Lời kể của chị Xiu về bí mật của chết của cụ Bơ-men và bí mật về chiếc lá cuối cùng : em thân yêu ơi chiếc lá cuối cùng.
37. * Nhận xét và cho điểm: - Đảm bảo sự việc (5 điểm) - Ngôi kể đúng. (1 điểm) - Lời kể phù hợp ngôi kể. (1 điểm) - Yếu tố miêu tả. (1 điểm) - Yếu tố biểu cảm. (1 điểm) - Giọng kể diễn cảm, sinh động. (1 điểm) • => Tổng cộng: 10 điểm.
38. NHÓM 4 Yếu tố miêu tả: Sự việc: lão Hạc báo tin bán - Vẻ mặt, thái độ của lão Hạc khi kể chó với ông giáo chuyện; - Lão kể lại việc con chó bị - Thái độ của lão, vẻ mặt, tâm trạng bắt; anh chàng hầu cận ông lí chị - Lão tưởng tượng ra con chó chàng con mọn ngã nhào ra trách mình. Lão tự trách thềm mình đã lừa con chó; - Ông giáo an ủi lão Hạc và mời lão ăn khoai, uống nước Yếu tố biểu cảm: chè; - Lão Hạc khóc than, tự trách mình - Thái độ của “tôi” (ông giáo): muốn ôm choàng lấy lão Hạc mà khóc, ôn tồn an ủi lão,
39. * Nhận xét và cho điểm: - Đảm bảo sự việc (5 điểm) - Ngôi kể đúng. (1 điểm) - Lời kể phù hợp ngôi kể. (1 điểm) - Yếu tố miêu tả. (1 điểm) - Yếu tố biểu cảm. (1 điểm) - Giọng kể diễn cảm, sinh động. (1 điểm) • => Tổng cộng: 10 điểm.
40. Những lưu ý khi làm dạng bài kể lại một câu chuyện đã được đọc được nghe theo một ngôi kể mới: 1/ Phải bám sát nội dung cốt truyện, không được thay đổi các sự việc, các tình tiết, không được làm sai lệch chủ đề, ý nghĩa của văn bản gốc. 2/ Thay đổi ngôi kể (ngôi 1 hoặc ngôi 3), chọn trình tự kể hợp lý (kể xuôi, kể ngược, kể từ giữa kể ra) 3/ Có thể thay đổi nhịp kể bằng cách kể kỹ hơn, dài hơn (xen thêm các yếu tố miêu tả) hoặc kể sơ lược vắn tắt hơn. 4/ Có thể thay đổi giọng điệu bằng cách xen vào những yếu tố biểu cảm hoặc nghị luận miễn không làm sai lệch chủ đề, ý nghĩa của truyện.
41. Những điều cần nhớ khi nói : - Cần chuẩn bị nội dung nói chu đáo - Khi nói cần chậm rãi, rõ ràng , bình tĩnh, tự tin, nhìn vào những người nghe mình nói . - Để người nghe nhớ điều mình nói cần nói có ngữ điệu, có cảm xúc , nhấn những chỗ cần thiết . - Câu từ dễ hiểu, không khoa trương, sáo mòn.
42. ể K ch uy Ngôi kể Trọng tâm ệ u bộ, n n Điệ ét m ặt , g iọ n g n ó i Y ếu tố m i ê u t ả v à Luyện nói b i ể u m c ả
43. Híng dÉn vÒ nhµ Đóng vai cô bé bán diêm kể lại cho bà nghe những gì đã xảy ra trong đêm giao thừa Soạn: Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh. Đọc và trả lời các câu hỏi tìm hiểu các văn bản mục I.1/114,115,116
44. THANK YOU!