Bài giảng Ngữ văn 8 (Kết nối tri thức) - Bài 1: Những câu chuyện lịch sử - Đoàn Thị Thu Hương

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn 8 (Kết nối tri thức) - Bài 1: Những câu chuyện lịch sử - Đoàn Thị Thu Hương

1. BÀI 1: NHỮNG CÂU CHUYỆN LỊCH SỬ Giáo viên: Đoàn Thị Thu Hương
2. ?Nêu tên và sự hiểu biết của em về các nhân vật lịch sử trên. ??Hãy kể một câu chuyện liên quan đến nhân vật lịch sử đó mà em biết?
3. Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản • Trần Quốc Toản là con trai Hoài đức vương Trần Bà Liệt (cháu nội Thượng hoàng Trần Thừa), sinh năm Mậu Thìn (1268) tại trang Bà Liệt làng Sặt nay là khu phố Trang Liệt, phường Trang Hạ, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh). • Vốn là dòng dõi con nhà võ, từ thuở nhỏ Trần Quốc Toản đã làu thông sử sách và rất giỏi võ công mưu lược. Năm Trần Quốc Toản 15 tuổi, vua Trần triệu tập “Hội nghị Bình Than” - (Nay thuộc xã Cao Đức, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh), gồm toàn thể các quan đại thần và các tướng lĩnh để bàn kế đánh giặc Nguyên Mông. Vì tuổi còn nhỏ nên Trần Quốc Toản đến nhưng vua không cho vào dự họp bàn lại còn an ủi ban thưởng cho một quả cam... Trần Quốc Toản lấy làm xấu hổ, nghĩ vua vẫn coi mình như là con nít. Rồi với lòng buồn tủi và căm thù giặc uất nghẹn trào lên, cậu bé Quốc Toản đã bóp nát quả cam trong tay mình lúc nào mà không hay biết! • Trở về, Trần Quốc Toản “bí mật” huy động gia nô tùy tùng, bạn bè thân hữu (đa phần là tuổi thiếu niên) khoảng hơn nghìn người, tổ chức đúc rèn binh khí, đóng chiến thuyền và dựng một lá cờ to thêu sáu chữ vàng “Phá cường địch báo Hoàng ân” để chờ ngày xuất binh. • Đầu năm 1285, giặc Nguyên Mông ồ ạt kéo sang xâm lược nước Nam. Trần Quốc Toản chỉ huy “đội quân thiếu niên” của mình, sát cánh với đội quân của thượng tướng Trần Quang Khải “đối trận với giặc, tự mình xông lên trước quân sĩ, giặc trông thấy đều phải tránh lại, không kẻ nào dám đối địch”.
4. BÀI 1: CÂU CHUYỆN CỦA LỊCH SỬ ----- VĂN BẢN 1: LÁ CỜ THÊU SÁU CHỮ VÀNG (Trích, Nguyễn Huy Tưởng)
5. I. TÌM HIỂU CHUNG
6. 1. Thể loại truyện lịch sử Phiếu học tập 01 Khái niệm truyện lịch sử là: Cốt truyện của truyện lịch sử: Thế giới nhân vật trong truyện lịch sử: Ngôn ngữ của nhân vật trong truyện lịch sử:
7. 1. Thể loại truyện lịch sử
8. 2. Tác giả Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960) là một nhà văn, nhà viết kịch nổi tiếng ở Việt Nam; là cha đẻ của những vở kịch nổi tiếng như: Vũ Như Tô, Bắc Sơn, Sống mãi với Thủ đô, Văn của ông luôn mộc mạc, giản dị và gần gũi với cuộc sống con người. Nổi bật trong sáng tác của Nguyễn Huy Tưởng có tác phẩm Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài được trích trong Vở kịch Vũ Như Tô.
9. 3. Tác phẩm Xuất xứ: Văn bản trong sgk thuộc phần ba của táp phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng, NXB văn học, Hà Nội 1997. Thể loại: Truyện lịch sử PTBĐ chính: Tự sự
10. II. KHÁM PHÁ VĂN BẢN
11. 1. Đọc, tóm tắt, giải nghĩa từ khó Đọc văn bản GV đọc mẫu một đoạn, HS đọc thành tiếng. TIÊU CHÍ ĐỌC CÓ KHÔNG Đọc trôi chảy, không bỏ từ, thêm từ. Đọc to, rõ bảo đảm trong không gian lớp học, cả lớp cùng nghe được. Tốc độ đọc phù hợp Sử dụng giọng điệu khác nhau để thể hiện được cảm xúc của người kể chuyện đối với nhân vật, sự việc.
12. 1. Đọc, tóm tắt, giải nghĩa từ khó Tóm tắt nội dung văn bản: Khi chú của Hoài Văn là Chiêu Thành Vương đến họp bàn việc đánh giặc cùng với vua Trần Nhân Tông và các vị Vương khác không cho Hoài Văn theo, chàng đã một mình phi ngựa để đến kịp. Việc “những người em họ” ấy được tham dự họp bàn việc nước với nhà vua càng làm Hoài Văn thêm nôn nóng, vì chẳng qua họ chỉ “hơn Hoài Văn năm sáu tuổi”, chàng lại nghĩ đến thân mình vì cha mất sớm, nên phải chịu cảnh đứng rìa nhục nhã. Hoài Văn giằng co với lính canh, chạy xuống thuyền rồng xin Vua cho đánh, rồi đặt thanh gươm lên gáy chịu tội. Vua không những tha tội mà còn ban cho Quốc Toản cam quý vì thấy cậu còn trẻ mà đã biết lo việc nước. Vì bị Vua xem là trẻ con và căm giận khi nghĩ tới quân giặc đang lăm le đè đầu cưỡi cổ dân mình, Hoài Văn vô tình bóp nát quả cam. Chàng hạ quyết tâm trên chính bến Bình Than rằng: “Rồi xem ai giết được giặc, ai báo được ơn vua, xem ai hơn, ai kém. Rồi triều đình sẽ biết tay ta”.
13. 2. Khám phá chi tiết văn bản 2.1. Bối cảnh lịch sử: BỐI CẢNH - Giặc Nguyên lăm le xâm lược nước ta. - Vua mở hội nghị tại bến Bình Than để lấy ý kiến chính sách đối phó với giặc Nguyên đang lăm le xâm lược. - Quang cảnh, không khí ở hội ghị rất trang nghiêm. TẦM QUAN TRỌNG CỦA HÔI NGHỊ Tình hình quốc gia đang cấp bách.
14. 2. Khám phá chi tiết văn bản 2.2. Nhân vật Trần Quốc Toản Phiếu học tập số 2 Nhóm:............... Nhân vật Trần Quốc Toản Xuất thân Suy nghĩ Tâm trạng Hành động Lời nói Tính cách Nhận xét Nghệ thuật
15. 2. Khám phá chi tiết văn bản 2.2. Nhân vật Trần Quốc Toản
16. 2. Khám phá chi tiết văn bản 2.2. Nhân vật Trần Quốc Toản
17. 2. Khám phá chi tiết văn bản 2.2. Nhân vật Trần Quốc Toản Diễn biến tâm lí Trần Quốc Toản khi bóp nát quả cam Hai hàm răng nghiến Hai bàn tay rung lên vì giận dữ. chặt. Hai bàn tay càng -> lẩm bẩm: “Rồi xem ai giết Hai nắm tay Hoài nắm chặt lại, như để Văn càng bóp được giặc, ai báo được ơn vua, mạnh chỉ còn nghiền nát một cái gì xem ai hơn, ai kém. Rồi triều trơ bã. đình sẽ biết tay ta.” -> Ý nghĩa: Chi tiết bất ngờ, hấp dẫn. Hoài Văn tức giận vì sự cười nhạo, coi thường của người khác. Đồng thời, thể hiện lòng yêu nước, căm thù giặc sâu sắc và ý chí quyết tâm đánh giặc.
18. 2. Khám phá chi tiết văn bản 2.3. Nhân vật vua Thiệu Bảo Phân tích diễn biến tâm lí và thái độ, Hãy trình bày hiểu lời nói, hành động Nhân xét về nhân biết về nhân vật lịch của vua Thiệu Bảo sử Vua Thiệu Bảo? đối với Hoài Văn vật vua Thiệu Bảo? trong văn bản? -> Vua Thiệu Bảo là vị vua ôn tồn, thấu hiểu, thông minh sáng suốt, biết nhìn người, biết trân trọng những tấm lòng của người trẻ giành cho đất nước.
19. III. TỔNG KẾT
20. III. Tổng kết 1. Nghệ thuật - Giọng văn hào hùng, thể hiện tính trang nghiêm của lịch sử. 2. Nội dung - Ngôn ngữ giản dị, giàu chất biểu cảm, phù hợp với không khí lịch sử và nhân vật - Lấy bối cảnh là cuộc chiến chống quân lịch sử. Mông – Nguyên lần thứ hai của nhà Trần - Nghệ thuật xây dựng nhân vật ấn tượng (1282), cuộc chiến gay go và khốc liệt nhất. qua suy nghĩ, hành động, tính cách, lời - Tác phẩm “Lá cờ thêu sáu chữ vàng” khắc nói, họa hình ảnh người anh hùng nhỏ tuổi Hoài - Kết hợp tự sự với yếu tố miêu tả và biểu Văn với tinh thần yêu nước bất diệt. Qua đó cảm. khơi dậy biết bao dòng cảm xúc trong tâm hồn những người con yêu nước và giúp người đọc hiểu thêm về lịch sử đất nước Việt Nam anh hùng.