Bài giảng Ngữ văn 8 - Ôn tập: Tức nước vỡ bờ

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn 8 - Ôn tập: Tức nước vỡ bờ

1. ÔN TẬP TỨC NƯỚC VỠ BỜ - Ngô Tất Tố-
2. Đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” xoay quanh mối mâu thuẫn, xung đột giữa bọn người nhà lí trưởng và gia đình chị Dậu. Gia đình chị Dậu thuộc hạng “nhất nhì trong hạng cùng đinh” nên mấy hôm nay chị phải chạy vạy khắp nơi để có tiền nộp suất sưu cho anh Dậu. Chị đã cố gắng bán đi tất cả, bán khoai, bán chó, thậm chí bán cả con mà vẫn không lo đủ tiền sưu thuế cho anh Dậu và người em chồng đã mất. Anh Dậu đang ốm cũng bị bọn tay sai xông đến đánh, trói, cùm kẹp đến thập tử nhất sinh, tưởng như không thể giữ nổi mạng sống. Anh vừa trở về nhà thì bọn cai lệ lại ập đến nhà một lần nữa. Sau nhiều lần vai xin, luồn cúi nhưng cai lệ nhất quyết không chịu tha cho anh Dậu mà còn “bịch” vào ngực chị mấy “bịch”. Biết không thể nhẫn nhịn thêm nữa, chị Dậu vùng lên phản kháng, chống trả bọn cai lệ hung hăng, bạo tàn.
3. 1. TRÒ CHƠI ÔN TẬP
4. Đọan trích Tức nước vỡ bờ được trích từ chương thứ bao nhiêu của tác phẩm “Tắt đèn”? A. Chương XVIII B. Chương XVII C. Chương XVI D. Chương XV
5. Nhận xét nào sau đây không đúng với đoạn trích Tức nước vỡ bờ? A. Mang giá trị châm biếm B. Là đoạn trích có kịch tính sâu sắc rất cao C. Thể hiện tài năng xây D. Có giá trị nhân đạo và dựng nhân vật của Ngô Tất hiện thực lớn Tố
6. Khuynh hướng sáng tác văn học chủ yếu của Ngô Tất Tố là gì? A. Dân chủ, tiến bộ B. Chuyên viết về nông thôn C. Chuyên viết về những D. Cả A,B,C đều đúng cuộc kháng chiến cam go
7. Dòng nào nhận xét đúng về diễn biến thái độ của chị Dậu với tên cai lệ trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ? B. Từ nhẫn nhục đến phản A. Từ thiết tha van xin đến kháng bằng lời, chống trả cãi lí và tiếp tục van xin. bằng hành động quyết liệt. C. Từ nhẫn nhục đến phản D. Từ nhẫn nhục đến phản ứng quyết liệt bằng vũ lực kháng quyết liệt bằng lí lẽ. rồi bằng lí lẽ.
8. Nhà văn Ngô Tất Tố từng làm những công việc gì? A. Khảo cứu triết học, B. Làm văn văn học cổ D. Cả 3 đáp án trên đều C. Viết văn đúng
9. Tắt đèn của Ngô Tất Tố được viết theo thể loại nào A. Bút kí B. Truyện ngắn C. Tiểu thuyết D. Truyện vừa
10. "Kết cục, anh chàng “hầu cận ông lý” yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm". (Tức nước vỡ bờ, Ngô Tất Tố) Quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong câu văn trên là: A. Quan hệ lựa chọn B. Quan hệ tương phản C. Quan hệ nối tiếp D. Quan hệ nguyên nhân
11. Trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ, tác giả chủ yếu miêu tả các nhân vật bằng cách nào? A. Để cho nhân vật tự bộc lộ B. Không dùng cách nào qua hành vi, giọng nói, điệu trong ba cách trên bộ. D. Giới thiệu về nhân vật và C. Để cho nhân vật này nói các phẩm chất tính cách của về nhân vật kia. nhân vật.
12. Câu văn nào sau đây thể hiện thái độ bắt đầu có sự phản kháng của chị Dậu đối với tên cai lệ? B. Hình như tức quá không A. Chị Dậu vẫn thiết tha. thể chịu được, chị Dậu liều mạng cự lại. D. Chị Dậu nghiến hai C. Chị Dậu run run. hàm răng.
13. Câu trả lời của chị Dậu khi nghe anh Dậu khuyên can: “Thà ngồi tù. Để cho chúng nó làm tình làm tội mãi thế, tôi không chịu được” nói lên thái độ gì của chị? A. Thái độ không chịu khuất B. Thái độ bất cần phục C. Thái độ kiêu căng D. Cả A, B, C đều đúng.
14. Theo em, vì sao chị Dậu được gọi là điển hình về người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám? B. Vì chị Dậu là người phụ nữ A. Vì chị Dậu là người nông dân nông dân mạnh mẽ nhất từ trước khổ nhất từ trước đến nay đến nay. C. Vì chị Dậu là người phụ nữ nông D. Vì chị Dậu là người phụ nữ nông dân phải chịu nhiều khổ cực nhưng dân luôn nhịn nhục trước áp bức của vẫn giữ được bản chất vô cùng tốt bọn thực dân phong kiến. đẹp.
15. 2. BỘ ĐỀ ĐỌC HIỂU
16. ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 1 Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi: Cai lệ tát vào mặt chị một cái đánh bốp, rồi hắn cứ nhảy vào cạnh anh Dậu. Chị Dậu nghiến hai hàm răng : - Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem! Rồi chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khoẻo của anh chàng nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nhảm thét trói vợ chồng kẻ thiếu sưu. Người nhà lí trường sấn sổ bước đến giơ gậy chực đánh chị Dậu. Nhanh như cắt, chị Dậu nắm ngay được gậy của hắn. Hai người giằng co nhau, du đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông gậy ra, áp vào vật nhau. Hai đứa trẻ con kêu khóc om sòm. Kết cục, anh chàng "hầu cận ông lí" yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm. Anh Dậu sợ quá muốn dậy can vợ, nhưng mệt lắm, ngồi lên lại nằm xuống vừa run vừa kêu: - U nó không được thế! Người ta đánh mình không sao, mình đánh người ta thì mình phải tù, phải tội. Chị Dậu vẫn chưa nguôi cơn giận: - Thà ngồi tù. Để cho chúng nó làm tình làm tội mãi thế, tôi không chịu được
17. ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 1 Câu 1: Đoạn trích trên trích từ văn bản nào của ai? Câu 2: Phương thức biểu đạt trong đoạn trích trên là gì? Văn bản chứa đoạn trích trên viết theo thể loại nào? Câu 3: Nhà văn đã xây dựng mấy tuyến nhân vật? Chỉ ra những nhân vật đại diện cho từng tuyến nhân vật đó. Câu 4: Nết đẹp nổi bật của chị Dậu trong đoạn trích Cậu 5: Từ thái độ và hành động của nhân vật chị Dậu trong đoạn trích trên, em hiểu thế nào về nhan đề "Tức nước vỡ bờ".
18. ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 1- Hướng dẫn trả lời Câu 1: Đoạn trích trên trích từ văn bản nào của ai? ➔ Trích từ văn bản “Tức nước vỡ bờ” của Ngô Tất Tố Câu 2: Phương thức biểu đạt trong đoạn trích trên là gì? Văn bản chứa đoạn trích trên viết theo thể loại nào? ➔ Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm Thể loại : Tiểu thuyết Câu 3: Nhà văn đã xây dựng mấy tuyến nhân vật? Chỉ ra những nhân vật đại diện cho từng tuyến nhân vật đó. ➔ Đoạn trích có hai tuyến nhân vật: Loại nhân vật thấp cổ bé họng: gia đình chị Dậu Loại nhân vật đại diện cho giai cấp thống trị : Cai lệ và đám người nhà lí trưởng.
19. ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 1- Hướng dẫn trả lời Câu 4: Nết đẹp nổi bật của chị Dậu trong đoạn trích ➔ - Yêu thương chồng - Có tinh thần phản kháng mãnh liệt của người nông dân hiền lành, chất phác Cậu 5: Từ thái độ và hành động của nhân vật chị Dậu trong đoạn trích trên, em hiểu thế nào về nhan đề "Tức nước vỡ bờ". ➔ Hành động đấu tranh của chị Dậu đã biểu hiện rõ được cái nhan đề. Khi con người bị áp bức bóc lột tới một giới hạn nhất định con người sẽ vùng lên đấu tranh để đòi lại công lý, “con giun xéo lắm cũng quằn”. Hành động của chị Dậu đã làm tăng lên ý nghĩa của hành động biết đấu tranh chống lại cái ác và cái xấu. - Mặc dù tự phát, song hành động của chị cho thấy sức mạnh tiềm tàng của người nông dân. Sức mạnh ấy bắt nguồn từ ý thức nhân phẩm, từ tình yêu thương. Đây là đoạn văn sảng khoái nhất trong hơn một trăm trang Tắt đèn.
20. ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 2 Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: “Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn: - Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh được một lúc, ông tha cho! - Tha này! Tha này! Vừa nói hắn vừa bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch rồi lại sấn đến để trói anh Dậu. Hình như tức quá không thể chịu được, chị Dậu liều mạng cự lại: - Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ! Cai lệ tát vào mặt chị Dậu một cái đánh bốp, rồi hắn cứ nhảy vào cạnh anh Dậu. Chị Dậu nghiến hai hàm răng: - Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!” (Ngữ văn 8- tập 1)
21. ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 2 Câu 1: Theo em dấu hai chấm được sử dụng trong đoạn văn trên có tác dụng gì ? Câu 2: Đoạn trích trên được kể theo ngôi thứ mấy? Dấu hiệu chính để nhận biết ngôi kể này? Câu 3: Chú ý vào các từ in đậm, xác định vị thế xã hội, thái độ, tính cách của hai nhân vật (chị Dậu và cai lệ) trong đoạn trích. Nhận xét về sự thay đổi trong cách xưng hô của chị Dậu và giải thích lí do. Câu 4: Trong cuộc sống hôm nay, nếu chứng kiến cảnh người phụ nữ hay một bé gái bị chồng, cha ngược đãi, em sẽ ứng xử như thế nào?
22. ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 2- Hướng dẫn trả lời Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: “Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn: Câu 1: Theo em dấu hai - Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh được một lúc, chấm được sử dụng trong ông tha cho! đoạn văn trên có tác dụng - Tha này! Tha này! gì ? Vừa nói hắn vừa bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch rồi lại sấn đến để trói anh Dậu. Hình như tức quá không thể chịu được, chị Dậu liều ➔ Dấu hai chấm được sử mạng cự lại: dụng trong đoạn văn trên - Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ! có tác dụng: đánh dấu lời Cai lệ tát vào mặt chị Dậu một cái đánh bốp, rồi hắn cứ đối thoại nhảy vào cạnh anh Dậu. Chị Dậu nghiến hai hàm răng: - Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!”
23. ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 2- Hướng dẫn trả lời Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi bên dưới: “Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn: Câu 2: Đoạn trích trên - Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh được một lúc, được kể theo ngôi thứ ông tha cho! mấy? Dấu hiệu chính để - Tha này! Tha này! nhận biết ngôi kể này? Vừa nói hắn vừa bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch rồi lại sấn đến để trói anh Dậu. Hình như tức quá không thể chịu được, chị Dậu liều ➔ Đoạn trích kể theo ngôi mạng cự lại: thứ ba - Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ! - Dấu hiệu chính: Người Cai lệ tát vào mặt chị Dậu một cái đánh bốp, rồi hắn cứ kể giấu mình, gọi tên nhân nhảy vào cạnh anh Dậu. vật bằng tên của họ Chị Dậu nghiến hai hàm răng: - Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!”
24. ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 2- Hướng dẫn trả lời Câu 3: Chú ý vào các từ in đậm, xác định vị thế xã hội, thái độ, tính cách của hai nhân vật (chị Dậu và cai lệ) trong đoạn trích. Nhận xét về sự thay đổi trong cách xưng hô của chị Dậu và giải thích lí do. ➔ Ở phần đầu của đoạn trích do có sự cách biệt về địa vị, hoàn cảnh, thái độ, tính cách giữa các nhân vật cho nên cách xưng hô cũng rất cách biệt. + Chị Dậu, người dân thấp cổ bé họng lại đang thiếu sưu nên phải hạ minh, nhịn nhục, xưng hô là cháu, nhà cháu - ông. + Còn cai lệ, người nhà lí trưởng cậy quyền, cậy thế nên rất hống hách, xưng hô là ông - thằng kia, mày. - Sang đoạn sau, cách xưng hô thay đổi. Chị Dậu chuyển sang tôi – ông, dấu hiệu của sự phản kháng. - Sau đó, không thể chịu được nữa, chị Dậu đã đứng lên, với vị thế của kẻ ngang hàng, trực diện với kẻ thù và chuyển sang bà – mày. Đó là hành vi thể hiện sự “tức nước – vỡ bờ”, sự tự vệ cần thiết để bảo vệ chồng của chị
25. ĐỀ ĐỌC HIỂU SỐ 2- Hướng dẫn trả lời Câu 4: Trong cuộc sống hôm nay, nếu chứng kiến cảnh người phụ nữ hay một bé gái bị chồng, cha ngược đãi, em sẽ ứng xử như thế nào? ➔ - Giải thích để người ngược đãi hiểu đó là việc làm vi phạm luật bình đẳng giới, vi phạm quyền trẻ em. - Chạy báo để mọi người xung quanh cùng biết, cùng can ngăn, đưa người bị hại ra khỏi nơi bị ngược đãi. - Báo cho chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng gần nhất để kịp thời xử lý kẻ ngược đãi.
26. 3. BỘ ĐỀ TẬP LÀM VĂN
27. ĐỀ 1. Phân tích MỞ BÀI đoạn trích “Tức nước THÂN BÀI vỡ bờ” của Ngô Tất KẾT BÀI Tố
28. ĐỀ 1. MỞ BÀI Phân tích - Giới thiệu tác giả Ngô Tất Tố: là một nhà văn tài năng đoạn chuyên viết về số phận những người dân nghèo khổ, bị áp trích bức “Tức - Dẫn dắt và giới thiệu đoạn trích Tức nước vỡ bờ: Với hơn một trăm trang tiểu thuyết Tắt đèn, đặc biệt là đoạn nước vỡ trích Tức nước vỡ bờ, Ngô Tất Tố đã để lại ấn tượng sâu bờ” của sắc trong lòng người đọc về hiện thực xã hội bất công lúc Ngô Tất bấy giờ và thân phận của người nông dân cũng như những Tố vẻ đẹp của họ.
29. MỞ Ngô Tất Tố là một trong những nhà văn hiện thực phê phán BÀI nổi tiếng nhất thời kì cách mạng. Các tác phẩm của ông luôn đi liền với hình ảnh những người nông dân khốn khổ, MẪU luôn bị bóc lột, bị áp bức mà không thể tìm ra được lối thoát. Và nhắc tới ông, có lẽ chúng ta sẽ được nghe đầu tiên là tác phẩm “Tắt đèn”. Và trong tác phẩm, phân đoạn “Tức nước vỡ bờ” là một trong những đoạn văn gây nhiều xúc động và có ý nghĩa nhất trong lòng người đọc
30. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích a) Tình thế của gia đình chị Dậu đoạn - Chuyện xảy ra ở làng Đông Xá trong những ngày sưu trích thuế. Gia đình chị Dậu nghèo nhất nhì trong hạng cùng “Tức đinh. Đến kì nộp sưu, anh chị phải chạy vạy ngược xuôi nhưng vẫn không đủ tiền. nước vỡ - Trước khi bị bắt ra ngoài đình, anh Dậu đã ủy quyền cho bờ” của chị lo việc nhà. Chị bán cái Tí, đứa con gái đầu lòng 7 tuổi Ngô Tất cho vợ chồng Nghị Quế. Chị đã bán con, bán cho để nộp Tố sưu cho anh nhưng vẫn thiếu xuất sưu của người em chồng đã mất từ năm trước nên anh Dậu vẫn chưa được tha.
31. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích a) Tình thế của gia đình chị Dậu đoạn - Đến khi anh bị ngất sửu chúng mới trả về cho chị Dậu. trích Chị nấu cháo cho anh ăn, anh vừa kề bát cháo lên miệng “Tức thì bọn cai lệ kéo đến thúc sưu. Anh sợ quá lăn đùng ra ngất. nước vỡ - Gánh nặng gia đình, tính mạng anh Dậu phụ thuộc hoàn bờ” của toàn vào sự chèo chống của chị - người phụ nữ con mọn, Ngô Tất chân yếu tay mềm. Tố ➔ Hoàn cảnh cùng quẫn, éo le, khốn khổ của những gia đình nông dân trong thời bấy giờ.
32. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích b) Bộ mặt của bọn tay sai đoạn - Chúng xuất hiện với những công cụ để hành hung: roi trích song, tay thước, dây thừng “Tức - Cử chỉ: gõ đầu roi xuống đất thét, trợn ngược hai mắt quát, giọng hầm hè, đùng đùng giật phắt cái thừng, chạy nước vỡ sầm sập bờ” của ➔ Bản chất tàn ác, đểu giả. Chúng chính là hiện thân Ngô Tất đầy đủ nhất của xã hội thực dân phong kiến tàn bạo, Tố không tình người lúc bấy giờ.
33. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích c) Diễn biến tâm lí, tính cách của chị Dậu đoạn * Trước khi bọn tay sai xuất hiện: Chị hiện lên là một trích người rất mực yêu thương chồng con. “Tức - Khi anh Dậu vừa mới tỉnh, việc đầu tiên của chị là nấu cháo cho chồng và các con ăn: nước vỡ + Quạt cháo cho nhanh nguội để anh Dậu ăn. bờ” của + Bước từng bước rón rén bưng cháo đến bên chồng. Ngô Tất + Ngồi chờ chồng ăn cháo có ngon không và lo lắng cho Tố sức khỏe của chồng.
34. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích c) Diễn biến tâm lí, tính cách của chị Dậu đoạn * Trước khi bọn tay sai xuất hiện: Chị hiện lên là một trích người rất mực yêu thương chồng con. “Tức - Những cử chỉ, lời nói chị dành cho người chồng đau yếu rất mộc mạc nhưng vô cùng đằm thắm, dịu dàng. nước vỡ ➔ Chị mang vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt bờ” của Nam, hết lòng yêu thương chồng con. Ngô Tất Tố
35. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích c) Diễn biến tâm lí, tính cách của chị Dậu đoạn * Khi bọn tay sai xuất hiện trích - Lúc đầu: Phân trần, van xin bọn chúng cho khất sưu kể “Tức cả khi cai lệ quát tháo, dọa nạt vẫn một mực van xin tha thiết "nhà cháu đã túng lại phải đóng cả xuất sưu của chú nước vỡ nó nữa nên mới lôi thôi như thế chứ cháu có dám bỏ bễ bờ” của tiền sưu của nhà cháu đâu, hai ông làm phúc nói với ông lí Ngô Tất cho cháu khất". Tố
36. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích c) Diễn biến tâm lí, tính cách của chị Dậu đoạn * Khi bọn tay sai xuất hiện trích → Người phụ nữ con mọn đã phải nhẫn nhục, hạ mình với “Tức những lời lẽ mềm mỏng, lễ phép vì chị biết mình là kẻ có tội nên không dám cưỡng lại phép nước. Hơn nữa, bản nước vỡ năng của người nông dân lép vế mách bảo nếu không bờ” của nhẫn nhục sẽ chuốc lấy hậu quả khó lường. Điều quan Ngô Tất trọng hơn là chị muốn dành sự bình yên cho chồng mình. Tố
37. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích c) Diễn biến tâm lí, tính cách của chị Dậu đoạn * Khi bọn tay sai xuất hiện trích - Lúc sau: “Tức + Những lời van xin, lễ phép tha thiết của chị đã bị tên cai lệ bỏ ngoài tai. Hắn cứ xông đến để trói anh Dậu và còn nước vỡ đánh chị khi bị chị ăn vạ. Hành động "bịch vào ngực chị bờ” của Dậu mấy bịch" là giọt nước làm tràn li, không thể nín nhịn Ngô Tất được nữa, chị đã liều mạng cự lại. Tố
38. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích c) Diễn biến tâm lí, tính cách của chị Dậu đoạn * Khi bọn tay sai xuất hiện trích - Lúc sau: “Tức → Đầu tiên chị nói với chúng "chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ". Chị đưa ra đạo lí tối thiểu của con nước vỡ người, chị hi vọng có thể đánh thức lương tri của bọn chúng. bờ” của Lúc này, chị vô tình tha đổi cách xưng hô từ ông - cháu sang Ngô Tất ông- tôi. Lời lẽ và giọng điệu của chị đã đanh thép hơn nhiều. Tố + Lời lẽ của chị đã làm cai lệ tức giận, hắn đánh chị một cách tàn nhẫn và nhảy vào cạnh chồng chị.
39. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích c) Diễn biến tâm lí, tính cách của chị Dậu đoạn * Khi bọn tay sai xuất hiện trích - Lúc sau: “Tức → Bao nhiêu căm hờn, uất hận được tích tụ, ghìm nén từ lâu được dịp bùng phát. Chị thách thức bọn chúng bằng nước vỡ những lời lẽ đanh đá, đáo để, ngỗ nghịch của người đàn bờ” của bà bị dồn vào mức cùng quẫn "mày trói chồng bà đi bà Ngô Tất cho mày xem". Không còn xưng hô ngang hàng "ông- tôi" Tố mà gọi cai lệ là “mày” xưng “bà”. Cách xưng hô của người bề trên hoàn toàn đè bẹp uy thế của đối phương.
40. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích c) Diễn biến tâm lí, tính cách của chị Dậu đoạn * Khi bọn tay sai xuất hiện trích + Cùng với lời thách thức, chị đã xông vào đánh nhau với “Tức bọn chúng và nhanh chóng hạ gục hai tên tay sai. Trước sức mạnh của chị, hai tên tay sai vốn rất hung hăng, hống hách nước vỡ trở nên thật nực cười, thảm hại. bờ” của → Có thể nói chị đã vùng lên với một sức mạnh ghê gớm như Ngô Tất người khổng lồ trong truyện cổ tích. Hình ảnh chị thật đẹp - Tố một vẻ đẹp mạnh mẽ của người bị áp bức đã biết vùng lên để chống lại áo bức bất công.
41. ĐỀ 1. THÂN BÀI Phân tích c) Diễn biến tâm lí, tính cách của chị Dậu đoạn ➔ Sức mạnh của chị Dậu là sức mạnh của lòng căm trích hờn nhưng gốc rễ lại là tình yêu thương. Chị mộc mạc, “Tức hiền dịu, vị tha, biết khiêm nhường, biết nhẫn nhục chịu đựng nhưng không hoàn toàn yếu đuối, không chỉ biết nước vỡ sợ hãi mà trái lại vẫn có một sức sống mạnh mẽ, một bờ” của tinh thần phản kháng tiềm tàng. Ngô Tất ➔ Qua đó thấy được sự thấu hiểu, cảm thông sâu sắc Tố của tác giả với tình cảnh cơ cực, bế tắc của người nông dân.
42. ĐỀ 1. KẾT BÀI Phân tích - Giá trị nghệ thuật: đoạn + Xây dựng tình huống truyện kịch tính. trích + Kể chuyện, miêu tả nhân vật sinh động. “Tức - Nêu cảm nghĩ của bản thân: Đoạn trích Tức nước vỡ bờ, qua ngòi bút hiện thực khỏe khoắn của Ngô Tất Tố ta không nước vỡ chỉ cảm nhận được mối xung đột giai cấp gay gắt mà còn bờ” của cảm nhận được vẻ đẹp và sức mạnh tinh thần của người phụ Ngô Tất nữ nông dân. Tố
43. KẾT Bằng nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc, ngôn BÀI ngữ giản dị tác giả đã cho thấy cuộc sống của người MẪU dân dưới chế độ thực dân nửa phong kiến. Lên án những kẻ cầm quyền độc ác, nhẫn tâm đàn áp, áp bức nhân dân đến bước đường cùng. Đằng sau đó còn là thái độ yêu thương, cảm thông cho những số phận bất hạnh và trân trọng ngợi ca vẻ đẹp phẩm chất của người nông dân
44. ĐỀ 2. Suy nghĩ MỞ BÀI về nhân vật Chị Dậu trong Tức THÂN BÀI nước vỡ bờ của tác giả Ngô Tất KẾT BÀI Tố
45. MỞ BÀI - Giới thiệu tác phẩm và đoạn trích Tức nước vỡ bờ: Cùng với nhà văn tên tuổi như Nam Cao, Nguyên Hồng, Vũ Trọng Phụng, thì nhà văn Ngô Tất Tố cũng là một trong những nhà văn nổi tiếng trong văn học hiện thực phê phán. Làm lên tên tuổi của nhà văn Ngô Tất Tố có thể kể đến tác phẩm “Tắt đèn” - một trong tác phẩm nổi trội nhất của ông. - Giới thiệu về nhân vật chị Dậu với những đức tính tiêu biểu của người phụ nữ sống trong xã hội đầy bất công vừa hiền lành nhịn nhục nhưng khi bị đẩy vào bước đường cùng họ lại vùng dậy đấu tranh.
46. MỞ BÀI MẪU Ngô Tất Tố được coi là nhà văn hiện thực xuất sắc của nền văn học Việt Nam. Các tác phẩm của ông đều tập trung khai thác cuộc sống nghèo khổ của người nông dân trước cách mạng qua đó bộc lộ được tâm lí và vẻ đẹp của người nông dân. Một trong số những tác phẩm nổi tiếng của ông chính là tiểu thuyết “ Tắt đèn” đặc biệt là đoạn trích “ Tức nước vỡ bờ” đã làm sáng rõ hình ảnh chị Dậu- một người phụ nữ mạnh mẽ kiên cường.
47. THÂN BÀI * Giới thiệu khái quát về nhân vật chị Dậu: - Chị Dậu là một người phụ nữ hết lòng yêu thương chồng con. - Là một người phụ nữ đảm đang, nhân hậu, nhẫn nhịn. - Trở thành trụ cột của gia đình khi anh Dậu bị bắt.
48. THÂN BÀI 1. Chị Dậu là một người rất yêu thương chồng - Anh Dậu phải chịu những đòn roi, đánh đập hết sức dã man chỉ vì chưa nộp sưu → Chị Dậu đã nấu nồi cháo loãng bón từng thìa giúp chồng mình cầm cự cho lại sức. - Chị quạt cho cháo nhanh nguội để anh Dậu ăn - Chị bước rón rén bưng cháo đến bên chồng - Ngồi chờ chồng ăn cháo có ngon không ➔ Chị Dậu là một người đảm đang, ân cần, dịu dàng, đằm thắm, tình cảm, hết lòng yêu thương chồng.
49. THÂN BÀI 2. Chị Dậu đối mặt với bọn tay sai - Ban đầu chị nhẹ nhàng, xin xỏ: + Khi bọn cai lệ xông đến đòi bắt anh Dậu đi -> Chị Dậu van xin, lời lẽ nhịn nhục + Cách xưng hô khiêm nhường “ông” với “con”. → Tỏ thái độ cúi nhường để bảo vệ tính mạng cho người chồng. - Sau đó chị hùng hổ, vùng lên chống trả + Khi bị cai lệ đánh, anh Dậu tuy ốm yếu nhưng chúng vẫn bắt lôi đi ➔ Chị nhẫn nhục nhưng không được
50. THÂN BÀI 2. Chị Dậu đối mặt với bọn tay sai + Chị thay đổi trong cách xưng hô: ông – cháu, ông – tôi và cuối cùng: mày – bà + Chị phản kháng bằng lời không được chị phản kháng bằng hành động: đánh ngã tên cai lệ và người nhà Lí trưởng -> Tức nước thì vỡ bờ, có áp bức thì có đấu tranh. ➔ Tình yêu thương đối với chồng, với gia đình với quê hương trong chị Dậu dâng lên cùng với nỗi căm thù giặc sâu sắc đã dẫn đến hành động của chị.
51. THÂN BÀI 3. Suy nghĩ về nhân vật chị Dậu trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ - Chị là một người vợ chu đáo, yêu thương chồng con - Chị là một người phụ nữ đảm đang - Chị Dậu là người chịu nhẫn nhục giỏi, nhưng tức nước vỡ bờ chị Dậu đã vùng lên chống lại bọn tay sai
52. KẾT BÀI - Khẳng định lại giá trị đoạn trích: Đoạn trích Tức nước vỡ bờ là đoạn thể hiện được sự đấu tranh quyết liệt hết sức ngoan cường của chị Dậu, đại diện cho người phụ nữ và người nông dân Việt Nam trong xã hội xưa. - Cảm nhận về chị Dậu: Chị Dậu là hình tượng đẹp cho những phẩm chất đáng quý hiền dịu, thiết tha, tình yêu thương chồng, gia đình và đặc biệt là đức tính vùng lên đấu tranh mãnh liệt.
53. KẾT BÀI MẪU Nguyễn Tuân gọi chân dung chị Dậu trong "Tắt đèn" là "bức chân dung lạc quan". Nguyễn Tuân quả quyết rằng ông đã gặp chị Dậu trong "một đám đông phá thóc của Nhật trong những ngày huyện kì Tổng khởi nghĩa". Dưới ngòi bút của Ngô Tất Tố đã khẳng định tài năng miêu tả nhân vật chị Dậu vừa hiện lên sống động giống như người có thật, vừa thể hiện quy luật tất yếu của đời sống hiện thực. Cho nên, chị Dậu trong tiểu thuyết "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố có khả năng bước ra khỏi trang văn để đến với cuộc đời và sống mãi trong đời sống tinh thần của chúng ta.
54. Đề 3. Có ý kiến cho rằng: Chị Dậu và Lão Hạc là những hình tượng tiêu biểu cho MỞ BÀI phẩm chất và số phận của người nông dân Việt Nam THÂN BÀI trước cách mạng tháng Tám. Qua văn bản “Tức nước vỡ bờ” (Ngô Tất Tố), “Lão Hạc” KẾT BÀI (Nam Cao), em hãy làm sáng tỏ nhận định trên
55. MỞ BÀI - Giới thiệu khái quát về hai tác giả - tác phẩm ĐỀ - Dẫn dắt và nêu được vấn đề nghị luận : Chị Dậu và Lão Hạc là những hình tượng tiêu biểu cho phẩm chất và 3 số phận của người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng tám.
56. THÂN BÀI 1. Khái quát chung: - Giới thiệu khái quát bối cảnh Việt Nam trước CMT8: ĐỀ Dân tộc ta chìm trong ách nô lệ của TD Pháp, đời sống nhân dân vô cùng cực khổ. 3 2. Khái quát nội dung hai tác phẩm a. Chị Dậu và lão Hạc là những hình tượng tiêu biểu cho phẩm chất tốt đẹp của người nông dân Việt Nam trước cách mạng
57. THÂN BÀI 2. Khái quát nội dung hai tác phẩm * Chị Dậu : Là một mẫu mực vừa gần gũi vừa cao đẹp của ĐỀ người phụ nữ nông thôn Việt Nam thời kì trước cách mạng: Có phẩm chất của người phụ nữ truyền thống, có vẻ 3 đẹp của người phụ nữ hiện đại. Cụ thể : - Là một người vợ giàu tình thương: Ân cần chăm sóc người chồng ốm yếu giữa vụ sưu thuế. - Là người phụ nữ cứng cỏi, dũng cảm để bảo vệ chồng .
58. THÂN BÀI 1. Khái quát chung: * Lão Hạc: Tiêu biểu cho phẩm chất người nông dân thể ĐỀ hiện: - Là một lão nông chất phát, trong sạch, hiền lành, nhân 3 hậu (dẫn chứng). - Là một lão nông giàu tình yêu thương, giàu lòng tự trọng (dẫn chứng)
59. THÂN BÀI 2. Khái quát nội dung hai tác phẩm b. Họ là những hình tượng tiêu biểu cho số phận đau khổ, ĐỀ bi thảm của người nông dân Việt Nam trước cách mạng. * Chị Dậu: Số phận điêu đứng : Nghèo khổ, bị bóc lột sưu 3 thuế, chồng ốm và có thể bị đánh, bị bắt lại. * Lão Hạc: Số phận đau khổ, bi thảm : Nhà nghèo, vợ chết sớm, con trai bỏ làng đi làm phu cao su, thui thủi sống cô đơn một mình; tai hoạ dồn dập, đau khổ vì bán cậu vàng; tạo được món nào ăn món nấy, cuối cùng ăn bả chó để tự tử.
60. THÂN BÀI 2. Khái quát nội dung hai tác phẩm c. Bức chân dung chị Dậu và lão Hạc đã tô đậm giá trị ĐỀ hiện thực và tinh thần nhân đạo của hai tác phẩm. - Nó bộc lộ cách nhìn về người nông dân của hai tác giả. 3 Cả hai nhà văn đều có sự đồng cảm, xót thương đối với số phận bi kịch của người nông dân; đau đớn, phê phán xã hội bất công, tàn nhẫn. Chính xã hội ấy đã đẩy ngời nông dân vào hoàn cảnh bần cùng, bi kịch; đều ccó chung một niềm tin mới về khả năng chuyển biến tốt đẹp của nhân cách con người.
61. THÂN BÀI 2. Khái quát nội dung hai tác phẩm - Tuy vậy, mỗi nhà văn cũng có cách nhìn riêng: Ngô Tất ĐỀ Tố có thiên hướng nhìn người nông dân trên góc độ đấu tranh giai cấp, còn Nam Cao chủ yếu đi sâu vào phản ánh 3 sự thức tỉnh trong nhận thức về nhân cách một con người Nam Cao đi sâu vào thế giới tâm lý của nhân vật, còn Ngô Tất Tố chủ yếu miêu tả nhân vật qua hành động để bộc lộ phẩm chất
62. THÂN BÀI * Đánh giá - Nghệ thuật: Hai tác phẩm khắc họa nhân vật rõ nét qua ĐỀ ngoại hình, lời nói, hành động (Tức nước vỡ bờ) và diễn biến tâm lí nhân vật sâu sắc (Lão Hạc) từ đó làm nổi bật 3 giá trị tư tưởng tác phẩm. - Nội dung: Hai tác phẩm đã cho thấy phẩm chất tốt đẹp cùng số phận đau thương của người nông dân. Đồng thời cũng giúp ta thấy được bộ mặt thật dã man của chế độ phong kiến đương thời.
63. KẾT BÀI - Khẳng định lại vấn đề: Chị Dậu và Lão Hạc là ĐỀ những hình tượng tiêu biểu cho phẩm chất và số phận của người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng 3 Tám - Liên hệ cuộc sống tốt đẹp của người nông dân trong xã hội mới.