Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 58: Dấu ngoặc kép - Nguyễn Thị Duyên

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 58: Dấu ngoặc kép - Nguyễn Thị Duyên

1. NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ TIẾT HỌC NGỮ VĂN LỚP 8B1 GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ DUYÊN
2. Daáu ngoaëc ñôn duøng ñeå laøm gì? Đánh dấu phần chú thích (giải thích, thuyết minh, bổ sung thêm) ? Dùng daáu ngoaëc ñôn đúng vaøo nhöõng caâu sau: a) Lan lôùp tröôûng lôùp 8A coù moät gioïng haùt raát hay. b) Nam Cao 1915- 1951 teân khai sinh laø Traàn Höõu Tri, queâ ôû phuû Lí Nhaân nay laø xaõ Hoøa Haäu, huyeän Lí Nhaân , tænh Haø Nam. a) Lan (lôùp tröôûng lôùp 8A) coù moät gioïng haùt raát hay. b) Nam Cao (1915- 1951) teân khai sinh laø Traàn Höõu Tri, queâ ôû phuû Lí Nhaân nay laø xaõ Hoøa Haäu, huyeän Lí Nhaân , tænh Haø Nam.
3. Chöùc naêng cuûa daáu hai chaám duøng ñeå laøm gì? - Đánh dấu (báo trước) phần giải thích, thuyết minh cho 1 phần trước đố. - Đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp (dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối thoại (dùng với dấu gạch ngang) Thêm daáu hai chaám vaøo caâu sau: - Phong Nha goàm hai boä phaän Ñoäng khoâ vaø Ñoäng nöôùc - Phong Nha goàm hai boä phaän: Ñoäng khoâ vaø Ñoäng nöôùc.
4. TIẾT 58: DẤU NGOẶC KÉP
5. a. Thánh Găng-đi có một phương châm: “Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn”. ( Theo Lâm Ngữ Đường, Tinh hoa xử thế) b. Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, nhưng thực ra “ dải lụa” ấy nặng tới 17 nghìn tấn ! ( Thúy Lan, Cầu Long Biên- chứng nhân lịch sử ) c.Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ “ văn minh”, “ khai hóa” của thực dân cũng không làm ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người. ( Thép Mới, Cây tre Việt Nam) d. Hàng loạt vở kịch như: “Tay người đàn bà”, “Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”, ra đời. ( Ngữ văn 7, tập hai)
6. a. Thánh Găng-đi có một phương châm : “Chinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn”. → Đánh dấu câu nói được dẫn trực tiếp (dẫn câu nói của Thánh Găng-đi)
7. b. Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, nhưng thực ra “dải lụa” ấy nặng tới 17 nghìn tấn ! -> Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt c. Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ “văn minh”, “khai hóa” của thực dân cũng không làm ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người. -> Đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai; d. Hàng loạt vở kịch như “Tay người đàn bà”, “Giác ngộ”, “Bên kia sông Đuống”, ra đời. - > Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san, được dẫn.
8. 2.Nhận vét Dấu ngoặc kép dùng để: - Đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp - Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý mỉa mai - Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san, được dẫn. * Ghi nhớ: Sgk/142
9. BÀI TẬP NHANH 1. Đọc bản tuyên ngôn độc lập đến nửa chừng, chủ tịch Hồ Chí Minh dừng lại và bỗng dưng hỏi: Tôi“ nói đồng bào nghe rõ không “ ? => Đánh dấu lời dẫn trực tiếp 2. Trong “ Bức thư Cà Mau “ ,Anh Đức kể nhiều đến những cuộc đấu tranh, những tội ác man rợ của địch ở mũi Cà Mau. =>Đánh dấu tên tác phẩm 3. Tớ đang có “ âm mưu này “ ,Trang ạ. Rất thú vị nhé! => Hiểu theo nghĩa đặc biệt
10. * C¸c lçi thưêng gÆp liªn quan ®Õn dÊu ngoÆc kÐp (trÝch bµi lµm cña häc sinh): VÝ dô a: L·o H¹c lµ bøc tranh thu nhá cña n«ng th«n ViÖt Nam trước năm 1945 -> ThiÕu dÊu ngoÆc kÐp ®¸nh dÊu tªn v¨n b¶n VÝ dô b: ChÞ DËu nãi víi chång: “Thµ ngåi tï. §Ó chóng nã lµm t×nh lµm téi m·i thế chÞ kh«ng chÞu ®ựîc” -> Thừa dấu ngoặc kép. VÝ dô c: L·o kÓ con chã nh×n t«i như muèn b¶o t«i r»ng l·o giµ tÖ l¾m, t«i ¨n ë víi l·o như thÕ mµ l·o xö víi t«i như thÕ nµy µ? -> Bá dÊu ngoÆc kÐp, dÉn gi¸n tiÕp nhưng kh«ng thay ng«i nh©n xưng, g©y khã hiÓu.
11. *Lưu ý: - Trong v¨n b¶n in, tªn t¸c phÈm, tËp san cã thÓ in ®Ëm, in nghiªng hoÆc g¹ch ch©n nhưng trong v¨n b¶n viÕt tay cÇn dïng dÊu ngoÆc kÐp ®Ó ®¸nh dÊu. -Lêi dÉn trùc tiÕp phải ®ưîc ®Æt trong ngoÆc kÐp và cÇn chÝnh x¸c c¶ vÒ tõ ng÷, dÊu c©u. - Khi chuyÓn tõ dÉn trùc tiÕp sang dÉn gi¸n tiÕp, kh«ng dïng dÊu ngoÆc kÐp vµ cÇn thay ®æi ng«i nh©n xưng phï hîp víi v¨n c¶nh.
12. Bài 1/142: Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong những đoạn trích sau: a. Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi như muốn bảo tôi rằng: “ A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?” (Nam Cao, Lão Hạc) =>Đánh dấu câu nói được dẫn trực tiếp (câu nói lão Hạc tưởng như con chó Vàng muốn nói với lão).
13. b. Kết cục, anh chàng “hầu cận ông lý” yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm. (Ngô Tất Tố, Tắt đèn) => Đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai (một anh chàng được coi là hầu cận ông lí mà lại bị một chị chàng con mọn quật ngã).
14. c. Hai tiếng “em bé” mà cô tôi ngân dài ra thật ngọt, thật rõ, quả nhiên đã xoắn chặt lấy tâm can tôi như ý cô tôi muốn. (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu) => Đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tiếp (từ ngữ trong lời nói của người cô).
15. Bài tập 2: a. Biển vừa treo lên, có người qua đường xemb.Nó, cườinhập bảo tâm: lời dạy của chú Tiến Lê:“C cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu ” -Nhà này xưa quen bán“ cá ươn ” hay sao mà bây giờ phải đề biển là cá tươi ? (Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi) Nhà hàng nghe nói bỏ ngay chữ“ tươi ” đi DấuDấu hai hai chấm chấm đánh đánh dấu dấu(Treo báo báo trướcbiển trước) lời lời thoại của nhân vậtthoại. của nhân vật. Dấu ngoặc kép đánh dấu từ ngữ được dẫn lại Dấu ngoặc kép đánh dấuĐặt câu dấu nói đượchai chấm và dấu ngoặc kép vào chỗ dẫn trực tiếp thích hợp? Giải thích tác dụng?
16. Bài tập 3: a. Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “ Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.”. => Dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép để đánh dấu lời dẫn trực tiếp (dẫn nguyên văn lời của Hồ Chí Minh) b. Chủ tịch Hồ Chí Minh nói Người chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. => Không dùng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vì câu nói không được dẫn nguyên văn (lời dẫn gián tiếp) Vì sao hai câu trên có ý nghĩa giống nhau mà dùng dấu câu khác nhau?
17. Bài tập 4/144: Viết một đoạn văn thuyết minh ngắn có dùng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép. Giải thích công dụng của các loại dấu câu này trong đoạn văn đó. * Gợi ý: - Đảm ®óng yªu cÇu vÒ hình thøc ®o¹n văn theo phương thøc thuyÕt minh - Lựa chän néi dung thuyÕt minh phï hîp VD: thuyÕt minh vÒ chiÕc bót bi, hép bót, bình hoa, môi trường sống
18. Tiết 54 DẤU NGOẶC KÉP
19. Tiết 54 DẤU NGOẶC KÉP
20. Môi trường là toàn bộ các điều kiện tự nhiên, nhân tạo bao quanh con người có tác động tới đời sống, sự tồn tại và phát triển của con người và thiên nhiên. Những điều kiện đó hoặc đã có sẵn trong tự nhiên (rừng cây, đồi, núi, sông, hồ ) hoặc do con người tạo ra (nhà máy, đường sá, công trình thủy lợi, khói bụi, rác, chất thải ).Bảo vệ môi trường là giữ cho môi trường trong lành, sạch đẹp, đảm bảo cân bằng sinh thái; ngăn chặn, khắc phục các hậu quả xấu do con người và thiên nhiên gây ra. Bảo vệ tốt môi trường giúp con người tạo ra cuộc sống tốt đẹp, phát triển bền vững lâu dài. Vì vậy, để bảo vệ môi trường, con người cần sống và hành động theo lời kêu gọi: “Vì một thế giới xanh, sạch đẹp”.