Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 80: Khi con tu hú

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 80: Khi con tu hú

1. TIẾT 80: Khi con tu hú - Tố Hữu -
2. I. Tìm hiểu chung
3. 1. Tác giả Sự Tiểu sử nghiệp Tác Đặc phẩm điểm chính thơ ca
4. 1. Tác giả - Tố Hữu ( 1920 – 2002 ), tên thật Nguyễn Kim Thành, quê ở Thừa Thiên - Huế. - Ông giác ngộ lí tưởng cách mạng khi đang học ở Trường Quốc học Huế
5. - Tố Hữu có sự thống nhất đẹp đẽ giữa cuộc đời cách mạng và cuộc đời thơ - Phong cách thơ: Trữ tình, chính trị sâu sắc Là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt nam
6. Một số hình ảnh về hoạt động cách mạng của nhà thơ Tố Hữu Tố Hữu với Bác Tố Hữu làm việc với Tố Hữu vào chiến Hồ ở Pắc Bó 1961 Bác Hồ 1961 trường Miền Nam
7. Cổng và tháp canh theo kiến trúc Pháp xưa còn nguyên vẹn Lao Thừa Phủ trong thời kỳ Mỹ chiếm đóng
8. Khu biệt giam đối với loại tội phạm nguy hiểm Nhà giam số 9, nơi từng giam giữ nhà thơ Tố Hữu
9. Các tác phẩm chính của nhà thơ Tố Hữu
10. Các tác phẩm chính của nhà thơ Tố Hữu Máu và hoa
11. 2. Tác phẩm Hoàn cảnh Xuất xứ sáng tác Thể loại PTBĐ
12. Hoàn cảnh Sáng tác tháng 7/1939 khi tác sáng tác giả bị bắt giam trong nhà lao Thừa Phủ (Huế). Nhà giam số 9 Nhà lao Thừa Phủ
13. Bế tắc Khi con tu Bị bắt vào tù hú Giác ngộ
14. Xuất xứ In trong tập thơ “Từ ấy” (phần 2) Máu lửa (1937 - 1939) Từ ấy Xiềng xích (1937 - 1946) (1939 - 1942) Giải phóng (1942 - 1946)
15. Thể PTBĐ loại Lục Biểu cảm, bát miêu tả
16. 3. Bố cục 6 câu đầu: Cảnh đất trời vào hè 2 phần 4 câu cuối: Tâm trạng người tù
17. Nhan đề: Khi con tu hú Chỉ là vế phụ của một câu trọn ý Mở ra bao nhiêu liên tưởng “Khi chim tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến người tù cách mạng (nhân vật trữ tình) càng cảm thấy ngột ngạt trong phòng giam chật chội, càng thèm khát cháy bỏng cuộc sống tự do tưng bừng ở bên ngoài” Nhan đề bài thơ đã gợi mạch cảm xúc của toàn bài
18. II. Đọc – hiểu văn bản
19. 1. Bức tranh mùa hè Hoàn thiện sơ đồ gợi ý Thảo luận theo nhóm trong 5 phút Đại diện lên trình bày trong 2 phút
20. ✓ Hình ảnh, cảnh vật Nhóm 1:Những ✓ Màu sắc tín hiệu mùa hè ✓ Âm thanh ✓ Hương vị Bức Nhóm 2: ➢ Cách lựa chọn từ tranh Những đặc sắc ➢ Phép liệt kê mùa hè nghệ thuật ➢ Phép đảo ngữ Nhóm 3:Thế giới cảm xúc, tâm hồn người nghệ sĩ
21. Trời - rộng, cao ✓ Hình ảnh Khoáng đạt, tự do Diều sáo - lộn nhào Khi con tu hú gọi bầy Vàng - Lúa chiêm, bắp Rực rỡ, tươi tắn Lúa chiêm đang chín,trái cây ngọt dần ✓ Màu sắc Xanh - Vườn, trời Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Hồng - Nắng Trời xanh càng rộng càng cao Đôi con diều sáo lộn nhào từng không Tiếng tu hú ✓ Âm thanh Tiếng ve ngân Vui tươi, rộn rã Tiếng sáo diều Những tín hiệu Lúa chín ✓ Hương vị Ngọt ngào mùa hè Trái cây ngọt dần
22. Từ ngữ: + Tính từ: ngọt, vàng, xanh, chín +động từ:dậy, lộn, nhào, nhân +từ hô ứng: “càng càng” +phó từ: đang, dần Sử dụng thủ pháp liệt kê, đảo ngữ nhẹ nhàng
23. Khi con tu hú gọi bầy → Hương vị ngọt ngào Lúa chiêm đang chín,trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân → Âm thanh rộn rã Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào → Màu sắc tươi tắn Trời xanh càng rộng càng cao Đôi con diều sáo lộn nhào từng không → Không gian khoáng đạt → Bức tranh mùa hè bình dị, tươi vui, giàu sức sống
24. Lòng yêu Giúp nhà thơ cuộc sống, vẽ nên bức niềm khao Tâm hồn tranh mùa hè khát tự do + người từ tiếng Sức sống tuổi nghệ sĩ chim tu hú trẻ, hồn thơ rộn ràng ấy lãng mạn
25. 2. Tâm trạng người tù Thảo luận theo bàn Hoàn thiện PBT trong 4 phút Đại diện lên trình bày trong 2 phút
26. CÁC TỪ NGỮ/ BIỆN HIỆU QUẢ BIỂU ĐẠT CẢM NHẬN VỀ TÂM PHÁP NGHỆ THUẬT CỦA CÁC TỪ NGỮ/ BIỆN TRẠNG CỦA NGƯỜI PHÁP NGHỆ THUẬT CHIẾN SĨ Nhịp thơ (câu 8;9): Từ ngữ chỉ trạng thái, cảm xúc, hành động: Kiểu câu theo mục đích nói (câu thơ 8;9;10): Giọng điệu thơ: . .
27. Ta nghe / hè dậy / bên lòng Mà chân muốn đạp tan phòng, / hè ôi! Ngột làm sao, / chết uất thôi Con chim tu hú / ngoài trời / cứ kêu! Ẩn dụ: đạp Động từ Ngắt nhịp Từ cảm tan phòng mạnh: dậy, bất thán: ôi, = Phá tan đạp tan, thường ở làm sao, xiềng xích ngột, chết câu 8 và 9 thôi, cứ nô lệ uất
28. ➔ Trạng thái: Đau khổ, u uất, ngột ngạt
29. KHI CON TU HÚ Khi con tu hú gọi bầy Lúa chiêm đang chín,trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Trời xanh càng rộng càng cao Đôi con diều sáo lộn nhào từng không Tâm trạng người tù khi nghe tiếng chim tu hu Ta nghe hè dậy bên lòng kêu ở đoạn thơ đầu và Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi! ở đoạn cuối có gì Ngột làm sao, chết uất thôi Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu! khác nhau?
30. KẾT THÚC BÀI THƠ Gợi niềm chua xót MỞ ĐẦU đau khổ - tâm trạng BÀI THƠ u uất, bực bội, khao khát tự do Gợi cảnh đất trời bao la, tưng bừng sự sống lúc vào hè , tâm trạng náo nức hoà vào cảnh vật
31. => tiếng tu hú chính là tiếng gọi của tự do, của cuộc sống
32. Con tu hú to nhất họ, nó kêu “tu hú” là mùa tu hú chín; không sai một tẹo nào. Cả làng có mỗi cây tu hú ở vườn ông Tấn. Tu hú đỗ ngọn cây tu hú mà kêu. Quả chín đỏ, đầy ụ như mâm xôi gấc. Tiếng tu hú hiếm hoi; quả hết, nó bay đi đâu biệt. ( Lao xao – Duy Khán)
33. Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa (Bếp lửa – Bằng Việt)
34. III. Tổng kết
35. Cộng hưởng trí tuệ Nội dung Nghệ thuật
36. 1. Nghệ thuật Viết theo thể thơ lục bát mượt Lựa chọn lời thơ đầy ấn tượng mà, uyển chuyển để biểu lộ cảm xúc Sử dụng các biện pháp tu từ tạo tính thống nhất của văn bản và đối lập giữa cuộc sống tự do bên ngoài với bên trong ngục tù
37. 2. Nội dung Lòng yêu đời Của người Bài thơ chiến sĩ thể Lòng yêu lí tưởng Cách mạng trong hoàn hiện Khát vọng tự do cháy bỏng cảnh tù đày