Bài giảng Sinh học 8 - Tiết 8: Cấu tạo và tính chất của xương - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ

Nội dung tài liệu: Bài giảng Sinh học 8 - Tiết 8: Cấu tạo và tính chất của xương - Trường THCS Nguyễn Chuyên Mỹ

1. CHỦ ĐỀ: “ VẬN ĐỘNG” Tiết 8: CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG
2. 1. Cấu tạo của xương dài Sụn Mô xương xốp Mô xương cứng Nan xương Khoang xương Hình 8-1: Cấu tạo xương Hình 8-2:cấu tạo đầu dài (xương đùi) xương dài
3. Mô xương xốp Mô xương xốp Đầu Mô xương cứng trên Sụn Sụn đầu khớp khớp Đĩa sụn Màng Màng xương trong xương Mô xương cứng Khoang tủy Tủy vàng Thân xương Mô xương cứng Màng xương Sợi liên kết Mạch máu Đầu dưới
4. - Hai đầu xương là mô xương xốp có các nan xương xếp theo kiểu vòng Sụn cung, bọc hai đầu xương là lớp Mô xương xốp sụn. Mô xương cứng Nan xương Khoang xương - Thân xương hình ống có màng xương, mô xương cứng, khoang xương chứa tủy.
5. - Cấu tạo hình ống giúp xương nhẹ và vững chắc - Nan xương xếp vòng cung có tác dụng phân tán lực, làm tăng khả năng chịu lực. Sụn Mô xương xốp Mô xương cứng Nan xương Khoang xương Hình 8-2:cấu tạo đầu Hình 8-1: Cấu tạo xương xương dài dài (xương đùi)
6. Trong xây dựng người ta đã vận dụng kiểu hình ống của xương và cấu trúc hình vòm của nan xương vào thiết kế trụ cầu hoặc vòm cửa để vừa đảm bảo độ bền vững mà lại tiết kiệm được nguyên vật liệu khi thi công.
7. CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG I. Cấu tạo của xương dài: - Xương có cấu tạo gồm màng xương, mô xương cứng và mô xương xốp . - Xương dài có cấu trúc hình ống, mô xương xốp ở hai đầu xương, trong xương chứa tủy đỏ là nơi sản sinh hồng cầu, khoang xương chứa tủy đỏ (ở trẻ em) hoặc tủy vàng (ở người lớn) .
8. CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG 2. Chức năng của xương dài Các phần của xương Cấu tạo Chức năng ĐầuĐầu xươngxương - Sụn bọc đầu xương. - Giảm ma sát trong khớp xương. - Mô xương xốp gồm - Phân tán lực tác động. các nan xương - Tạo các ô chứa tủy đỏ xương ThânThân xươngxương - Màng xương - Giúp xương phát triển to về bề ngang. - Mô xương cứng - Chịu lực, đảm bảo vững chắc. - Chứa tuỷ đỏ ở trẻ em, sinh hồng - Khoang xương cầu; chứa tuỷ vàng ở người lớn.
9. 2. Cấu tạo xương ngắn và xương dẹt Hãy so sánh xương ngắn, xương dẹt với xương dài? Hình 8-3: Cấu tạo xương Hình 8-1: Cấu tạo xương ngắn điển hình là đốt sống dài (xương đùi)
10. * Cấu tạo: - Không có cấu tạo hình ống. - Bên ngoài là mô xương cứng - Bên trong là mô xương xốp gồm nhiều nan xương và nhiều hốc trống nhỏ * Chức năng: chứa tủy đỏ
11. II. Sự to ra và dài ra của xương Mô tả thí nghiệm chứng minh vai trò của sụn tăng trưởng : dùng đinh platin đóng vào vị trí A, B, C, D ở xương đùi một con bê. B và C ở phía trong sụn tăng trưởng. A và D ở phía ngoài sụn tăng trưởng của hai đầu xương. Sau vài tháng được kết quả như hình vẽ. Hình 8-5: Vai trò của sụn tăng trưởng trong sự dài ra của xương
12. Ở tuổi dậy thì các tế bào của sụn tăng trưởng phân chia rất nhanh nên đây là lứa tuổi có sự thay đổi nhanh về chiều cao .Vì thế chúng ta cần có chế độ dinh dưỡng hợp lí và tập thể dục thể thao vừa sức, thường xuyên, đều đặn để bộ khung xương phát triển tốt và khỏe mạnh. Hình 8-4: Phim chụp sụn tăng trưởng ở xương trẻ em
13. - Xương dài ra do sự phân chia tế bào ở lớp sụn tăng trưởng - Xương to ra do sự phân chia các tế bào màng xương
14. Một số môn thể thao Chế độ dinh dưỡng hợp lý là :bữa ăn giúp phát triển nhanh phải đủ bốn nhóm chất :gluxit- protein – chiều cao như :bơi lội lipit và tinh bột.Ngòai ra phải cung cấp thêm vitamin và khoáng chất đặc biệt là ,bóng canxi.Canxiđá,bóng rổ , có nhiềucầu trong tôm ,cua ,tép lông haytrứng đi xe đạp . ,sữa đậu nành và các loại rau .Cần ăn uống đa dạng các loại thức ăn ,không kiêng khem và thường xuyên tắm nắng để phát triển chiều cao tối ưu
15. Chiều cao trung bình của người Việt Nam là 1,64 m ở nam và 1,53 m ở nữ, thấp hơn so với nhiều nước. Cứ 10 năm, chiều cao người Việt chỉ tăng thêm 1 cm.
16. Nhìn vào trên ta thấy chiều cao trung bình của ngườì Việt Nam thấp hơn rất nhiều so với các nước trên thển giới .Nên các em đang ở lứa tuổi phát triển là những chủ nhân tương lai của đất nước phải về nhà lựa chọn cho mình một môn thể thao phù hợp và tích cực luyện tập kết hợp với ăn uống đủ chất dinh dưỡng để phát triển được chiều cao tối ưu. Góp phần nâng cao chiều cao của nước nhà .
17. III. Thành phần hóa học và tính chất của xương Thí nghiệm1: Lấy một xương đùi ếch trưởng thành .Ngâm trong cốc đựng dung dịch axit clohidric 10% .Sau 10- 15 phút lấy ra ,thử uống cong xem xương cứng hay mềm ?
18. Thí nghiệm 2: Đốt một xương đùi ếch trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi xường không cháy nữa ,không còn thấy khói bay lên .Bóp nhẹ phần xương đã đốt .Có nhận xét gì ?
19. Xương có hai đặc tính cơ bản: mềm dẻo và bền chắc. Nhờ tính mềm dẻo nên xương có thể chống lại tất cả các lực cơ học tác động vào cơ thể, nhờ tính bền chắc mà bộ xương có thể nâng đỡ cơ thể. Độ bền chắc của xương người trưởng thành có thể gấp 30 lần so với loại gạch tốt. Sở dĩ xương có được hai tính chất trên là nhờ vào thành phần hóa học. Xương được cấu tạo từ 2 chất chính: một loại chất hữu cơ gọi là cốt giao và một số chất vô cơ là các muối can-xi. Chất khoáng làm cho xương bền chắc, cốt giao đảm bảo tính mềm dẻo. Tỉ lệ cốt giao thay đổi tùy theo tuổi. Trong xương người trưởng thành, cốt giao chiếm 1/3 còn các muối can- xi chiếm khoảng 2/3. Nếu ta đem tách riêng hai chất này thì xương không đạt đủ hai đặc tính trên.