Đề thi HSG cấp Thành phố môn Giáo dục công dân 8 - GD&ĐT TP Bắc Ninh 2023-2024 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề thi HSG cấp Thành phố môn Giáo dục công dân 8 - GD&ĐT TP Bắc Ninh 2023-2024 (Có đáp án)

1. UBND THÀNH PHỐ BẮC NINH ĐỀ THI CHỌN ĐỘI TUYỂN HSG CẤP THÀNH PHỐ PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NĂM HỌC 2023 – 2024 Môn thi: Giáo dục công dân – Lớp 8 ĐỀ CHÍNH THỨC Ngày thi: 10/4/2023 Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề) (Đề thi gồm 01 trang) Câu 1. (4.0 điểm); a. Em hãy cho biết ý nghĩa của việc quản lí tiền hiệu quả? Nêu một số nguyên tắc quản lí tiền hiệu quả? b. Theo em, nếu chi tiêu tùy tiện, vượt quá mức cho phép sẽ dẫn đến hậu quả gì? Em hãy đưa ra cách phù hợp để tránh việc chi tiêu quá mức? Câu 2. (4.0 điểm): Em hãy nêu những biểu hiện sự đa dạng của dân tộc và nền văn hóa của 3 dân tộc trên thế giới mà em biết (về ẩm thực, trang phục, lễ hội ). Nếu là hướng dẫn viên cho đoàn khách du lịch muốn đến Việt Nam tìm hiểu về văn hóa của dân tộc, em sẽ giới thiệu cho họ những gì (về ẩm thực, trang phục, lễ hội ) của dân tộc mình. Nêu ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới? Câu 3. (3.0 điểm) Để giải quyết vấn nạn bạo lực gia đình hướng tới xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng và hạnh phúc thì pháp luật về phòng chống bạo lực gia đình đã hoàn thiện thể chế về công tác phòng chống bạo lực gia đình theo hướng tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền con người nói chung và quyền của nạn nhân bạo lực gia đình. Em hãy nêu quyền và nghĩa vụ của nạn nhân bị bạo lực gia đình theo quy định của pháp luật? Câu 4 (4,0 điểm) Đọc những thông tin sau: 1. Tình hình cháy, nổ, cứu nạn, cứu hộ trong tháng 6/2023, toàn quốc xảy ra 221 vụ cháy, làm chết 09 người, bị thương 11 người, thiệt hại tài sản ước tính 20,15 tỷ đồng và 46,6 ha rừng; xảy ra 01 vụ nổ, làm 02 người bị thương; lực lượng cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ trực tiếp tham gia 148 vụ cứu nạn cứu hộ; tổ chức cứu được 20 người, tìm được 97 thi thể giao cho cơ quan chức năng xử lý. 2. Vào khoảng 23h30, ngày 12/9/2023, tại chung cư mini ở Khương Hạ (Khương Đình, Thanh Xuân, Hà Nội) đã xảy ra vụ hỏa hoạn thương tâm. Tính đến ngày 13/9/2023, cơ quan chức năng đã xác định được 56 người tử vong và 37 người bị thương. (Nguồn Internet) a. Những thông tin trên gợi cho em suy nghĩ gì? b. Pháp luật có qui định như thế nào về phòng ngừa tai nạn, vũ khí cháy nổ và các chất độc hại? c. Học sinh cần làm gì để tham gia phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy nổ và các chất độc hại? Câu 5 (5.0 điểm) V. I. Lênin đã từng nói “Học, học nữa, học mãi”. Câu nói cho thấy tầm quan trọng của việc học, học không ngừng nghỉ, học suốt đời. Hãy nêu suy nghĩ của em về tinh thần tự học của học sinh trong xã hội hiện nay. ___ Hết ___ Họ và tên thí sinh SBD (Giám thị coi thi không giải thích gì thêm)
2. 2 UBND THÀNH PHỐ BẮC NINH HƯỚNG DẪN CHẤM PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THI CHỌN ĐỘI TUYỂN HỌC SINH GIỎI CẤP TP NĂM HỌC 2023- 2024 Ngày thi: 10/4/2024 Môn: Giáo dục công dân - Lớp 8 Câu Nội dung Điểm 1 a. Em hãy cho biết ý nghĩa của việc quản lí tiền hiệu quả? Nêu 4.0 một số nguyên tắc quản lí tiền hiệu quả? b. Theo em, nếu chi tiêu tùy tiện, vượt quá mức cho phép sẽ dẫn đến hậu quả gì? Em hãy đưa ra cách phù hợp để tránh việc chi tiêu quá mức? a. * Ý nghĩa của việc quản lí tiền hiệu quả - Quản lý tiền là biết sử dụng tiền hợp lý, hiệu quả. 0.5 - Biết quản lí tiền hiệu quả giúp em rèn luyện được thói quen chi tiêu hợp 0.5 lí, tiết kiệm, biết cách kiếm tiền phù hợp với khả năng của mình, để tạo dựng được cuộc sống ổn định, tự chủ và không ngừng phát triển. * Một số nguyên tắc quản lí tiền hiệu quả: - Sử dụng tiền hợp lí, hiệu quả. + Chi tiêu có kế hoạch: chỉ mua nhữmg thứ thật sự cần và phù hợp 0.25 với khả năng chi trả + Chỉ vay tiền khi thật sự cần và phải trả đúng hẹn 0.25 - Đặt mục tiêu và thực hiện tiết kiệm tiền hiệu quả: + Đặt mục tiêu tiết kiệm tiền 0.25 + Không lãng phí thức ăn, điện, nước, 0.25 - Học cách kiếm tiền phù hợp + Kiếm tiền bằng việc tái chế 0.25 + Làm đồ thủ công để bán 0.25 + Làm phụ giúp bố mẹ 0.25 + Nhờ bố mẹ gửi tiết kiệm ngân hàng để lấy tiền lãi khi có tiền nhàn rỗi 0.25 b. Nếu chi tiêu tùy tiện, vượt quá mức cho phép sẽ dẫn đến hậu quả: khi có việc quan trọng, tình huống khẩn cấp: ốm đau, bệnh tật 0.5 chúng ta sẽ không có tiền để dùng. - HS đưa ra cách phù hợp để tránh việc chi tiêu quá mức: + Để tránh việc chi tiêu quá mức cần xác định được việc gì cần dùng đến tiền 0.25 ngay, việc gì chưa cần thiết để chi tiêu phù hợp; phải biết kiềm chế những ham muốn của bản thân để tránh chi tiêu và những thứ không thiết yếu; + Có kế hoạch rõ ràng khi chi tiêu và đặc biệt luôn có một khoản tiết 0.25 kiệm phòng những trường hợp khẩn cấp. 2 Em hãy nêu những biểu hiện sự đa dạng của dân tộc và nền văn 4.0 hóa của 3 dân tộc trên thế giới mà em biết (về ẩm thực, trang phục, lễ hội ). Nếu là hướng dẫn viên cho đoàn khách du lịch muốn đến Việt Nam tìm hiểu về văn hóa của dân tộc, em sẽ giới thiệu cho họ những gì về(về ẩm thực, trang phục, lễ hội )của dân tộc mình. Nêu ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn
3. 3 hóa trên thế giới? * HS nêu được những biểu hiện của sự đa dạng dân tộc và các nền văn hóa của 3 dân tộc bất kỳ trên thế giới mà em biết (về ẩm thực, trang phục, lễ hội ). Ví dụ: - Nhật Bản: + Ẩm thực: Món cơm trộn dùng chung với hải sản hoặc rau củ 0.5 + Trang phục: Ki- mô- nô + Lễ hội đặc sắc: Lễ hội hoa anh đào - Nga: + Ẩm thực: Cháo Ka-sa 0.5 + Trang phục: Màu sặc rực rỡ, lộng lẫy. + Lễ hội đặc sắc: Lễ hội gắn với các mùa, nổi tiếng nhất là lễ hội tiễn mùa đông để cầu mùa đông mau qua, xuân nhanh tới - Ni-giê-ri-a: 0.5 + Ẩm thực: Nhiều gia vị thảo dược, đặc biệt ớt không thể thiếu. + Trang phục: Nhiều màu sắc mặc kèm nhiều phụ kiện và trang sức. + Lễ hội đặc sắc: Bắt cá, lễ hội khoai lang * HS giả định là hướng dẫn viên cho đoàn khách du lịch muốn đến Việt Nam tìm hiểu về văn hóa của dân tộc để giới thiệu cho họ biết (về ẩm thực, trang phục, lễ hội )của dân tộc. 0.5 + Ẩm thực: 0.5 + Trang phục: 0.5 + Lễ hội đặc sắc: Qua đó thể hiện lòng tự hào vào mong muốn được quảng bá những nét 0.5 đẹp đó tới bạn bè năm châu biết và yêu quý Việt Nam hơn. *Nêu ý nghĩa của việc tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới? - Tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc và các nền văn hóa trên thế giới 0.5 tạo cơ hội để chúng ta có thêm hiểu biết; tiếp thu những tinh hoa của dân tộc khác; làm phong phú thêm những giá trị của dân tộc mình; củng cố niềm tin, sự đồng cảm, hòa hợp và tăng cường tình hữu nghị, hòa bình, hợp tác giữa các quốc gia trên thế giới. 3 Để giải quyết vấn nạn bạo lực gia đình hướng tới xây dựng gia 3.0 đình no ấm bình đẳng và hạnh phúc thì pháp luật về phòng chống bạo lực gia đình đã hoàn thiện thể chế về công tác phòng chống bạo lực gia đình theo hướng tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền con người nói chung và quyền của nạn nhân bạo lực gia đình. Em hãy nêu quyền và nghĩa vụ của nạn nhân bị bạo lực gia đình theo quy định của pháp luật? Căn cứ theo quy định tại Điều 9 Luật Phòng, chống bạo lực gia 0.5 đình năm 2022 quy định về quyền và nghĩa vụ của bạo lực gia đình cụ thể như sau: 1. Nạn nhân bạo lực gia đình có các quyền sau đây: a)Yêu cầu cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền bảo vệ sức khoẻ, tính 0.5 mạng, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp của mình; b) Yêu cầu cơ quan, người có thẩm quyền áp dụng biện pháp ngăn chặn, 0.5
4. 4 bảo vệ, cấm tiếp xúc; c) Được cung cấp dịch vụ y tế, tư vấn tâm lý, pháp luật; 0.5 d) Được bố trí nơi tạm lánh, được giữ bí mật về nơi tạm lánh và thông tin 0.5 khác theo quy định của Luật này. 2. Nạn nhân bạo lực gia đình có nghĩa vụ - Nạn nhân bạo lực gia đình có nghĩa vụ cung cấp thông tin liên quan đến 0.5 bạo lực gia đình cho cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền khi yêu cầu. 4 Đọc những thông tin sau: 4.0 1. Tình hình cháy, nổ, cứu nạn, cứu hộ trong tháng 6/2023, toàn quốc xảy ra 221 vụ cháy, làm chết 09 người, bị thương 11 người, thiệt hại tài sản ước tính 20,15 tỷ đồng và 46,6 ha rừng; xảy ra 01 vụ nổ, làm 02 người bị thương; lực lượng cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ trực tiếp tham gia 148 vụ cứu nạn cứu hộ; tổ chức cứu được 20 người, tìm được 97 thi thể giao cho cơ quan chức năng xử lý. 2. Vào khoảng 23h30, ngày 12/9/2023, tại chung cư mini ở Khương Hạ (Khương Đình, Thanh Xuân, Hà Nội) đã xảy ra vụ hỏa hoạn thương tâm. Tính đến ngày 13/9/2023, cơ quan chức năng đã xác định được 56 người tử vong và 37 người bị thương. (Nguồn Internet) a. Những thông tin trên gợi cho em suy nghĩ gì? b. Pháp luật có qui định như thế nào về phòng ngừa tai nạn, vũ khí cháy nổ và các chất độc hại? c. Học sinh cần làm gì để tham gia phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy nổ và các chất độc hại? a. Những thông tin trên gợi cho em suy nghĩ: - Thông tin cung cấp con số thương tâm về số vụ cháy, nổ, tai nạn; sự 0.5 thiệt hại về người và của cũng như số người đã được lực lượng cứu nạn cứu hộ cứu chữa kịp thời - Vụ cháy ở chung cư mini ở Khương Hạ gây thiệt hại vô cùng lớn về 0.5 người và tài sản; để lại hậu quả vô cùng nặng nề và gánh nặng cho nhiều gia đình và xã hội; là vụ cháy mà số người tử vong cao nhất từ trước đến nay ở nước ta. b. Một số quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại bao gồm: - Cấm tàng trữ, vận chuyển, mua bán, sử dụng trái phép các loại vũ khí, 0.5 các chất nổ, chất cháy, chất phóng xạ và chất độc hại. - Chỉ những cơ quan, tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao nhiệm vụ và 0.5 cho phép mới được giữ, chuyên chở và sử dụng vũ khí, chất cháy, chất phóng xạ, chất độc hại. - Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bảo quản, chuyên chở và sử 0.5 dụng vũ khí, cháy, nổ, chất phóng xạ, chất độc hại phải được huấn luyện
5. 5 về chuyên môn, có đủ phương tiện cần thiết và luôn tuân thủ qui định về an toàn. c. Một số việc làm của học sinh góp phần phòng, ngừa tai nạn 0.25 vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại: - Tự giác tìm hiểu, thực hiện nghiêm túc các qui định của pháp luật về 0.25 phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại. - Tích cực tuyên truyền, vận động bạn bè và mọi người xung quanh thực hiện tốt các qui định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ 0.25 và các chất độc hại. - Tố cáo những hành vi vi phạm hoặc xúi giục người khác vi phạm các 0.25 qui định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất đọc hại. - Tham gia các tổ liên gia phòng cháy chữa cháy ở địa phương; mua bình 0.5 chữa cháy sử dụng tại gia đình Liên hệ bản thân: học, hiểu các qui định của pháp luật về phòng cháy, chữa cháy; tích cực tham gia công tác phòng cháy chữa cháy ở địa phương và nhà trường 5 V. I. Lênin đã từng nói “Học, học nữa, học mãi”. Câu nói cho 5.0 thấy tầm quan trọng của việc học, học không ngừng nghỉ, học suốt đời. Hãy nêu suy nghĩ của em về tinh thần tự học của học sinh trong xã hội hiện nay. HS trình bày được những nội dung cơ bản sau: * Giới thiệu vấn đề: Tinh thần của học sinh hiện nay nhất là trong thế kỉ XXI 0.25 * Giải quyết vấn đề: - Khái niệm: Tinh thần tự học là ý thức tự học hỏi, tìm tòi, khám phá, rèn 0.5 luyện tích cực để thu nhận kiến thức và hình thành kỹ năng cho bản thân. - Bàn luận về tinh thần tự học: + Đa số, học sinh đều có tinh thần tự học. HS nêu ví dụ chứng minh. 0.5 + Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một bộ phận học sinh hiện nay chưa có 0.5 tinh thần tự học. HS nêu ví dụ chứng minh. - Vai trò, nghĩa của việc tự học: + Giúp HS nhớ lâu, hiểu sâu và vận dụng những kiến thức đã học một 0.25 cách hữu ích hơn trong cuộc sống. + Giúp con người trở nên năng động, sáng tạo, không ỷ lại, không phụ 0.25 thuộc vào người khác và những cái đã có. + Người biết tự học là người có ý thức cao, chủ động trong cuộc sống của 0.25 mỗi người. + Giúp con người thành công trong cuộc sống, được mọi người yêu quí 0.25 kính trọng; xây dựng được xã hội ngày càng tốt đẹp hơn. + Khơi nguồn đam mê, sáng tạo, khát vọng ước mơ của mỗi con người. 0.25
6. 6 + Giúp chúng ta khám phá ra những chân trời tri thức mới ma chưa ai 0.25 khám phá - Dẫn chứng về tấm gương thành công trong cuộc sống nhờ có tinh thần 0.5 tự học. - Bàn luận vấn đề trái ngược: phê phán những người chưa có tinh thần tự 0. 5 học - Liên hệ bản thân: 0.5 * Kết luận vấn đề: 0.25 Điểm chính thức toàn bài: Câu 1 + Câu 2 + Câu 3 + Câu 4 + Câu 5 = 20,0 điểm. Lưu ý khi chấm bài: - Trên đây là những ý cơ bản, giáo viên cần căn cứ cụ thể vào bài thi để chấm một cách linh hoạt, hợp lý, phù hợp với đặc trưng bộ môn. - Khuyến khích những bài làm có nhiều tìm tòi, phát hiện, sáng tạo trong nội dung và hình thức thể hiện; trừ điểm đối với những bài mắc lỗi kiến thức cơ bản, lỗi hành văn và trình bày.