Giáo án Toán 8 (Kết nối tri thức) - Tiết 12, Bài 14: Hình thoi và hình vuông (Tiết 1) - Năm học 2023-2024

Nội dung tài liệu: Giáo án Toán 8 (Kết nối tri thức) - Tiết 12, Bài 14: Hình thoi và hình vuông (Tiết 1) - Năm học 2023-2024

1. KHBD Hình học8 Phạm Tiến Tuyên Ngày dạy: 13/10/2023 TIẾT 12 BÀI 14: HÌNH THOI VÀ HÌNH VUÔNG (tiết thứ 1: Hình thoi) I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: - Mô tả được khái niệm hình thoi từtứ giác. - Biết và giải thích được các tính chấtcủa hình thoi. - Biếtdấu hiệu nhận biếtmột hình chữ nhật là hình thoi. 2. Vềnăng lực: - Biết vậndụng các tính chất và dấu hiệu nhận biết hình thoi để giải toán. *Năng lực chung: -Năng lựctựhọc: HS tự hoàn thành được các nhiệmvụhọc tập chuẩnbị ở nhà và tại lớp. -Năng lực giao tiếp và hợp tác: HS phân công được nhiệmvụ trong nhóm, biếthỗ trợ nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất được ý kiến trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ. *Năng lực đặc thù: -Năng lực giao tiếp toán học: HS phát biểu, nhận biết được hình thoi -Năng lựctư duy và lập luận toán học, năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực mô hình hóa toán học: thực hiện được các thao tác tư duy so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, 3. Về phẩm chất: -Bồi dưỡng ý thức học tập, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo cho HS. - Chăm chỉ: thực hiện đầy đủ các hoạt động học tập một cách tự giác, tích cực. - Trung thực: thật thà, thẳng thắn trong báo cáo kết quả hoạt động cá nhân và theo nhóm, trongđánh giá và tự đánh giá. - Trách nhiệm: hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các nhiệmvụhọctập. II. THIẾTBỊDẠYHỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên: SGK, kế hoạch bài dạy, thước thẳng, bảng phụ hoặc máy chiếu. 2. Học sinh: SGK, thước thẳng, bảng nhóm, giấy bìa, kéo. III. TIẾN TRÌNH DẠYHỌC 1. Hoạtđộng 1: MỞ ĐẦU/ KHỞIĐỘNG (6 phút) a) Mục tiêu: Thông qua cắt giấy học sinh nhận biết được hình thoi. b) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung * Giao nhiệmvụ THCS Ninh Xá 1 Năm học 2023-2024
2. KHBD Hình học8 Phạm Tiến Tuyên - GV tổ chức hoạt động: HS tìm hiểu bài toán mở Yêu cầu học sinh chuẩn bị đầu một tờ giấy và kéo. *Thực hiện nhiệmvụ Học sinh lấy giấy bìa, kéo - Giáo viên hướng dẫn HS thực hiện theo hướng dẫn thực hiệngấp giấy làm tư và của giáo viên. cắt chéo ( OA OB) *Kết luận, nhận định: Kết quả: Học sinh cắt được - HS đưa ra nhận định ban hình tứ giác có bốn cạnh đầu: Tứ giác nhận được là bằng nhau. hình thoi. - HS đưa ra nhận định ban đầu: Tứ giác nhận được là hình thoi. 2. Hoạtđộng 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI (18 phút) Hoạt động 2.1: Khái niệm hình thoi và tính chấtcủa hình thoi a) Mục tiêu: Học sinh nhận biết được hình thoi và các tính chất của nó b) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung *Giao nhiệmvụ1 B GV tổ chức các hoạt động học HS: Hoạt động nhómđo cho HS: Hoạt động nhómđo các cạnh hình tứ giác vừa C D các cạnh của tứ giác vừacắt cắt E *Thực hiện nhiệmvụ1 - GV Hướng dẫn HS thực hiện - HS thực hiệnđo các cạnh của - HS thực hiện nhiệm vụ Khái niệm: tứ giác Hình thoi là tứ giác có bốn cạnh *Báo cáo kết quả -HS báo các kết quả: tứ bằng nhau - tứ giác có bốn cạnh bằng nhau giác có bốn cạnh bằng *Đánh giá kết quả nhau. -Tứ giác ABCD có bốn cạnh HS Nhận xét,đánh giá: ,AB,BC,CD DA bằng nhau, Tứ giác có bốn cạnh bằng nó là một hình thoi. nhau là hình thoi. - THCS Ninh Xá 2 Năm học 2023-2024
3. KHBD Hình học8 Phạm Tiến Tuyên *Giao nhiệmvụ2 HS: Hoạt động nhóm: ? GV tổ chức các hoạt động học Hoạt động nhóm tìm hiểu - Hình thoi cũng là hình bình hành cho HS: Hoạt động nhóm tìm hình thoi có phải là hình vì có các cạnh đối bằng nhau. hiểu hình thoi có phải là hình bình hành không? Nếu có, bình hành không? Nếu có, từ từ tính chấtđã biết của  Hình thoi cũng là hình bình tính chấtđã biết của hình bình hình bình hành, hãy suy hành. Trong hình thoi có các tính hành, hãy suy ra những tính chất ra những tính chất tương chất như hình bình hành. tươngứng của hình thoi. ứng của hình thoi. *Thực hiện nhiệmvụ2 - GV Hướng dẫn HS thực hiện - HS thực hiện nhiệmvụ: - HS liên hệ tính chất của hình HS liên hệ tính chất của bình hành để suy ra các tính chất hình bình hành để suy ra tươngứng của hình thoi. các tính chất tươngứng của hình thoi. *Báo cáo kết quả2 - HS báo các kết quả Trong hình thoi: Trong hình thoi: - Các cạnhđối song song - Các cạnhđối song song - Các gócđối bằng nhau - Các gócđối bằng nhau - Hai đường chéo cắt nhau tại - Hai đường chéo cắt trungđiểmmỗi đường. nhau tại trungđiểm mỗi *Đánh giá kết quả2 đường. - Hình thoi cũng là hình bình hành. Trong hình thoi có các tính chất như hình bình hành. *Giao nhiệmvụ 3: HĐ1 - HS nhận nhiệmvụ Tính chất về hai đường chéo của Cho hình thoi ABCD có hai hình thoi đường chéo BD , AC cắt nhau A tạiO . 1 2 a) ΔABD có cân tại A không? B 1 2 D 2 O 1 b) AC có vuông góc với BD 1 2 không và AC có là đường phân C giác của góc A không? Vì sao? Định lí 1 *Thực hiện nhiệmvụ3 Trong hình thoi: - GV Hướng dẫn HS thực hiện THCS Ninh Xá 3 Năm học 2023-2024
4. KHBD Hình học8 Phạm Tiến Tuyên - HS liên hệ tính chất của tam - HS thực hiện nhiệm vụ a) Hai đường chéo vuông góc với giác cân, đường phân giác để nhau; suy ra các tính chất vềhai đường b) Hai đường chéo là các đường chéo của hình thoi. - HS Báo cáo kết quả: phân giác của các góc trong hình *Báo cáo kết quả3 - ΔABD cân tại A vì thoi. Yêu cầu HS báo cáo kết quả. AB AD - AC có vuông góc với BD vì ΔABD cân tại A *Đánh giá kết quả3 có đường trung tuyến AO Trong hình thoi: cũng là đường cao - Hai đường chéo vuông góc với - AC là đường phân giác nhau; của góc A vì ΔABD cân - Hai đường chéo là các đường tại A có đường trung phân giác các góc của hình thoi. tuyến AO cũng là đường phân giác. *Giao nhiệmvụ 4: Ví dụ1 -HS nhận nhiệmvụ Hai đường tròn tâm A và C có B cùng bán kính, cắt nhau tại B , A C D D a) Hỏi tứ giác ABCD là hình gì? Tại sao? b) Chứng minh AB CD Giải *Thực hiện nhiệmvụ4 -HS thực hiện nhiệm vụ: - GV Hướng dẫn HS thực hiện HS liên hệ tính chất của a) Vì hai đường tròn tâm A và C *Báo cáo kết quả4 tam giác cân, đường phân có cùng bán kính, cắt nhau tại B , -Tứ giác ABCD là hình thoi giác để suy ra các tính D nên AB BC CD  DA.Vậy - AB CD chất về hai đường chéo theo định nghĩa, tứ giác ABCD là *Đánh giá kết quả4 của hình thoi. hình thoi, -Tứ giác có bốn cạnh bằng nhau b) Từ câu a và theo Định lí 1 ta có là hình thoi. AB CD - Trong hình thoi hai đường chéo vuông góc. Hoạt động 2.2: Dấu hiệu nhận biết hình thoi a) Mục tiêu: Học sinh nhận biết được các dấu hiệu nhận biết hình thoi THCS Ninh Xá 4 Năm học 2023-2024
5. KHBD Hình học8 Phạm Tiến Tuyên b) Tổ chức thực hiện: *Giao nhiệmvụ1 GV tổ chức các hoạt -HS: Hoạt động nhóm tìm hiểu Định lí 2 động học cho HS: Hoạt hình bình hành cần bổ sung a) Hình bình hành có hai cạnh kểbằng động nhóm tìm hiểu thêm cácđiều kiện gì thì nó là nhau là hình thoi. hình bình hành cần bổ hình thoi. sung thêm cácđiều kiện b) Hình bình hành có hai đường chéo gì thì nó là hình thoi. - HS thực hiện nhiệm vụ vuông góc với nhau là hình thoi. *Thực hiện nhiệm vụ1 c) Hình bình hành có một đường chéo - GV Hướng dẫn HS -HS báo các kết quả là đường phân giác của một góc là thực hiện + Tứ giác cần cóđiều kiện gì về hình thoi. *Báo cáo kết quả1 cạnh (liên hệvídụ 1) - HS báo cáo kết quả + Hình bình hành bổ sung thêm điều kiện vềcạnh; về đường *Đánh giá kết quả1 chéo. -Tứ giác có bốn cạnh bằng nhau là hình thoi. HS Nhận xét,đánh giá kết quả - Hình bình hành có hai hoạt động nhóm cạnh kểbằng nhau là hình thoi. - Hình bình hành có hai đường chéo vuông góc với nhau là hình thoi. - Hình bình hành có một đường chéo là đường phân giác của một góc là hình thoi. *Giao nhiệmvụ 2: ? - HS: Mỗihọc sinh tự viết GT, ? Viết giả thiết kết luận của câu c Viết giả thiết kết luận KL vào vởhọc trong Định lí 2. của câu c trong định lí 2 *Thực hiện nhiệm vụ2 - GV gợi ý cho HS thực - HS thực hiện nhiệm vụ hiện THCS Ninh Xá 5 Năm học 2023-2024
6. KHBD Hình học8 Phạm Tiến Tuyên - HS thực hiện nhiệmvụ - HS báo các kết quả A *Báo cáo kết quả2 GT ABCD là hình bình - HS báo cáo kết quả hành B 1 D 2 O BD là đường phân giác C của góc B GT ABCD là hình bình hành   B1B 2 *Đánh giá kết quả2 BD là đường phân giác Tứ giác ABCD là hình KL ABCD là hình thoi của góc B thoi.   B1B 2 HS Nhận xét,đánh giá bài làm KL ABCD là hình thoi của bạn *Giao nhiệm vụ 3: Ví - HS nhận nhiệmvụ: quan sát Ví dụ 2:Tứ giác nào là hình thoi? Vì dụ2 hình vẽ A B Trong các hình vẽ bên (Hình 3.50) tứ giác nào là hình thoi? *Thực hiện nhiệm vụ3 -HS thực hiện nhiệmvụ:Dựa D C a) - GV gợi ý cho HS thực theo dấu hiệu nhận biết để đưa sao? hiện ra nhận định và kết quả chính N xác. *Báo cáo kết quả3 M P - HS báo cáo kết quả -HS báo cáo kết quả *Đánh giá kết quả3 a) Tứ giác ABCD là hình bình Q b) a) Tứ giác ABCD là thoi Hình 3.50 hình bình hành vì có các b) Tứ giác MNPQ không phải góc đối bằng nhau: là hình thoi. A  C ; B  D .Mặt khác, ta lại có hai cạnh kề AB và CB bằng nhau. Dođó, tứ giác ABCD là hình thoi. THCS Ninh Xá 6 Năm học 2023-2024
7. KHBD Hình học8 Phạm Tiến Tuyên b) Tứ giác MNPQ không phải là hình thoi vì hai cạnh kẻ MN và NP không bằng nhau. 3. Hoạtđộng 3: LUYỆNTẬP (10 phút) a) Mục tiêu: HS vận dụng được lý thuyết hình thoi đểnhận biết một tứ giác là hình thoi b) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung *Giao nhiệm vụ 1: Luyện tập 1 - HS tìm hiểu, quan sát bài Luyện tập 1: Trong hình 3.51, hình - Trong hình 3.51, hình nào tập được giao nào là hình thoi? Vì sao? là hình thoi? Vì sao? *Thực hiện nhiệmvụ -GV Hướng dẫn HS thực - HS thực hiện nhiệm vụ hiện Hình a, b là hình thoi. *Báo cáo kết quả - HS báo cáo kết quả và a) - Gv tổ chức cho HS báo cáo đưa ra phân tích, cách làm kết quả khác: - HS đưa ra kết qủa + Hình a là hình thoi vì: tứ giác có hai đường chéo cắt nhau tại trungđiểm mỗi đường nên là hình bình b) hành, lại có hai đường chéo vuông góc nên tứ giác là hình thoi. + Hình b là hình thoi vì: tứ giác có hai cạnh đối vừa song song vừa bằng nhau c) nên là hình bình hành, lại có đường chéo là đường phân giác của một góc nên tứ giácđó là hình thoi. + Hình c không phải là hình thoi vì các cạnh THCS Ninh Xá 7 Năm học 2023-2024
8. KHBD Hình học8 Phạm Tiến Tuyên không bằng nhau (hoặc hai đường chéo không cắt nhau tại trungđiểm mỗi đường) *Đánh giá kết quả - Nhưvậy các em muốn biết một tứ giác có phải là hình thoi hay không thì cần dựa vào các dấu hiệu nhận biết hình thoiđãhọcở trên. 4. Hoạtđộng 4: LÀM DIỀU HÌNH THOI TRUYỀN THỐNG Từ kiến thức nền về đối xứng trục. Học sinhứng dụng thiết kế con diều làm đồ chơi. Chủ đề giúp học sinh nhận thấy tầm quan trọng của kiến thức của các môn khoa học, toán, công nghệ.Mặc dù chỉ là trò chơi đơn giản nhưng sẽ giúp các em có những trải nghiệm mới,được vui chơi sảng khoái, tăng cường vận động, rèn luyện sự nhanh nhẹn và khéo léo. Trong chủ đềnày,HSsẽ thực hiện dựánthiết kế và chếtạo con diềutừ những nguyên liệu sẵn có,đơn giản. Theođó HS phải nghiên cứu và vận dụng các kiến thức liên quan như: - Trungđiểm củađoạn thẳng (Hình học 6 ) -Đối xứng trục ( Hình học 6) - Trọng lực – Đơn vịlực (KHTN 6) -Bản vẽ chi tiết (Công nghệ8) a) Mục tiêu: - Mô tả được cấu trúc và nguyên tắc hoạt động của con diều - Hiểukỹhơn kiến thức về đốixứng trục; - Áp dụng kiến thức hình học vào thực tiễn cuộcsống, ghi chép xác định hiện tượng trong quá trình làm thí nghiệm nghiên cứu; b) Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung * GV tổ chức cho HS cả - lớp quan sát video, hình Bản vẽsơ đồ nguyên lí hoạt động ảnh về việc chếtạo diều. Các nhóm HS thảo luận của diều; Làm thể nào có thểtự làm tìm phương án chếtạo ra diều hay không? con diềuđó? THCS Ninh Xá 8 Năm học 2023-2024
9. KHBD Hình học8 Phạm Tiến Tuyên -GV giới thiệu 1 số HS thảo luận theo A nguyên vật liệu như tre, nhóm để tìm cách chế B 1 D bìa cứng, giấy màu, giấy tạo diều khám phá kiến 2 O kiếng keo dính, dây dù thức. GV giao nhiệm vụ cho C HS thực hiện dự án thiết kế diều. Học sinh tựhọc và làm Bản thiết kế kiểu dáng của diều -GV thống nhất với HSvề việc nhóm thảo luận đượcvẽ rõ ràng,đẹp, sáng tạo, khả kế hoạch triển khai dự án thống nhất các kiến thức thi; và tiêu chíđánh giá sản liên quan. phẩmcủa dự án.  Hướng dẫn tựhọcở nhà (3 phút) - Làm bài tập 3.32 SGK -Sưutầm các vật, đồ dùng có dạng hình vuông, xem lại các kiến thức về hình vuôngđã họcởlớp 6. - Phân công mỗi học sinh chuẩn bị 1 miếng giấy bìa, kéo, thướcđo dộ dài. THCS Ninh Xá 9 Năm học 2023-2024